فتح اله غلامی بروجنی - . دانشکده علوم پزشکی آبادان، آبادان، ایران ۲. استادیار، گروه بهداشت محیط، مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
فاطمه نجات زاده - استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوی، خوی، ایران
مصطفی جمالان - استادیار، گروه بیوشیمی، دانشکده علوم پزشکی آبادان، آبادان، ایران

سابقه و هدف: تصفیه آنزیمی از دیر باز به دلیل مزایای زیاد مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. دترجنت های آنیونی یکی از بزرگ ترین خانواده شوینده ها می باشند که در دهه های اخیر وارد محیط زیست شده است. در این پژوهش به بررسی کارایی فرایند آنزیمی هورس رادیش پراکسیداز (HRP) در حذف آلکیل بنزیل سولفونات خطی (LAS) از محیط های آبی پرداخته شده است. مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی در مقیاس آزمایشگاهی و در یک راکتور ناپیوسته، آنزیم استخراج شده از ریشه هورس رادیش در فرایند حذف آنزیمی دترجنت آنیونی مورد بررسی قرار گرفت. جهت مطالعه کارایی فرایند متغیرهای غلظت آنزیمی (U/mL  ۲-۵/۰)، آب اکسیژنه (mg/L  ۴-۵/۰)، غلظت دترجنت (mg/L ۵۰۰-۱۰۰) و زمان ۶۰-۰ دقیقه بوده است و غلظت دترجنت خروجی فرایند با روش متیلن بلو و اسپکتروفتومتر در طول موج ۶۵۲ نانومتر اندازه گیری شد و در نهایت سینتیک واکنش مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: فعالیت آنزیمی عصاره استخراج شده از ریشه هورس رادیشU/mL  ۳/۱۵بوده است و در pH خنثی بالاترین فعالیت را از خود نشان داد. در شرایط بهینه به دست آمده (غلظت آنزیم  U/mL۵/۱، آب اکسیژنهmg/L  ۲،  ۵/۷=pH و غلظت ۲۵۰ میلی گرم بر لیتر دترجنت آنیونی) راندمان حذف دترجنت آنیونی ۹۸ درصد بوده است. اضافه نمودن تدریجی واکنشگرها (آنزیم و آب اکسیژنه) منجر به افزایش راندمان (۵/۹۹ درصد) شده است. مرتبه واکنش آنزیمی از واکنش درجه یک تبعیت بیش تری داشت. ضریب همبستگی (R۲) بالای ۹۹/۰ و میانگین ثابت سرعت واکنش برابر۷۲۱/۰ بر لیتر در دقیقه  بوده است (p-value≥۰.۰۵). استنتاج: فرایند تصفیه آنزیمی با استفاده از هورس رادیش پراکسیداز می تواند به عنوان یک روش دوستدار محیط زیست در حذف آلاینده هایی مانند دترجنت ها از محیط های آبی مورد استفاده قرار گیرد.

enzyme, horseradish peroxidase, anionic detergent, linear alkyl benzyl sulfate, آنزیم, هورس رادیش پراکسیداز, دترجنت آنیونی, آلکیل بنزیل سولفونات خطی