محمد مهدی امام جمعه - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
علی صفری واریانی - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
محمد حسین علیجانی - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، کمیته تحقیقات قزوین شرکت آب و فاضلاب استان قزوین ، قزوین، ایران
یگانه حاج عظیمان - کارشناس بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
کامران تاری - دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

سابقه و هدف: فلوراید از آلاینده های معدنی مهم در آب های زیرزمینی می باشد که دریافت طولانی مدت غلظت های بیش از حداکثر مجاز آن باعث فلوئوروزیس دندانی، اسکلتی و غیر اسکلتی می شود. از این رو، تصفیه آب با راندمان بسیار بالا برای پایین آوردن غلظت فلوراید در آب های زیرزمینی تا حد ایمن به عنوان یک چالش برای جامعه علمی شناخته شده است. این مطالعه نیز با هدف ارزیابی فرآیند نانوفیلتراسیون در حذف فلوراید از آب های زیر زمینی و اثر پارامترهای فشار و دما بر راندمان حذف انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از پایلوت نانوفیلتراسیون با استفاده از غشای FILMTEC-NF۹۰-۴۰۴۰ جهت فلوئورزدایی از آب های زیرزمینی صورت گرفت. غلظت فلوراید آب خام ورودی بین ۵۰/۱ تا ۱۷/۲ میلی گرم در لیتر و فشار و دماهای مورد بررسی به ترتیب از ۴ تا ۱۲ بار و ۱۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد بود. اندازه گیری یون فلوراید به وسیله اسپکتروفتومتری و با استفاده از روش استاندارد اسپادنزصورت پذیرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که کم ترین و بیش ترین راندمان در حذف فلوراید به ترتیب ۳۰ و ۷۰ درصد بود. هم چنین مشاهده شد که افزایش فشار و دما، راندمان و میزان دبی تراوش یافته از غشاء را افزایش می دهد. غلظت فلوراید نیز در تمامی نمونه های پساب تصفیه شده کم تر از حد استاندارد مجاز بود. استنتاج: این پژوهش نشان داد که نانوفیلتراسیون دارای راندمان مطلوبی در حذف یون فلوراید از آب های زیرزمینی می باشد. هم چنین دما و فشار بهره برداری از پارامترهای اثرگذار بر عملکرد این فرآیند بود و افزایش مقادیر آن ها باعث افزایش بهره وری حذف یون فلوراید توسط نانوفیلتراسیون می شود.

Nanofiltration, fluoride, removal, groundwater, نانوفیلتراسیون, فلوراید, حذف, آب های زیر زمینی