مهدیه مومن آبادی - دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی گرایش بازیابی اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران
زهره میرحسینی - هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، ایران، نویسنده مسئول
نجلا حریری - هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران
زهرا اباذری - هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، ایران

هدف: تحلیل رفتار جستجو و ارزیابی قضاوت ربط کاربران از بازیابی اطلاعات در محیط فرا پیوندی وب است. روش ­شناسی: این پژوهش کاربردی/بنیادی است که با روش ترکیبی انجام شده است. جامعه پژوهش دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و سایر حوزه های مختلف علوم در دانشگاه باهنر از سال ۹۶-۹۷ بودند؛ که با نمونه گیری هدفمند به تعداد ۵۰ نفر انتخاب شدند. این پژوهش از طریق مشاهده و مصاحبه ساختاریافته با ضریب پایایی همسانی درونی بالاتر از (۷/۰) سنجیده شد و روایی (بیرونی و درونی) آن را ۵ نفر از اساتید تائید کردند. از نرم افزارهای اس پی اس اس (ورژن ۲۳) و مکس کیو دی ای استفاده گردید. یافته ­ها: یافته های کیفی در بررسی تحلیل رفتار جستجو نشان داد در بین مرورگرها، فایرفاکس و در بین موتورهای کاوش گوگل بیشتر مورداستفاده بوده است. کاربران در الگویی ۵ مرحله ای هر جستجو را تکمیل کردند: شروع جستجو، تدوین کلیدواژه، راهبری جستجو، بازیابی و ارزیابی نتایج، استخراج اطلاعات. در تدوین کلیدواژه، فن عام به خاص و در راهبری جستجو، دنبال کردن لینک ها و منوها دارای بیشترین استفاده است. یافته های کمی در ارزیابی قضاوت ربط کاربران از نتایج نشان داد همه متغیرهای موردبررسی در وضعیت مطلوب قرار داشتند و میزان رضایت و ربط نتایج در بین دانشجویان رشته علم اطلاعات بیشتر از دیگر رشته ها است. نتیجه ­گیری: افزایش کارایی سامانه های بازیابی اطلاعات و مهارت کاربران سبب بهینه سازی فرایند کاوش می گردد. نظام های بازیابی هوشمند در تعامل اطلاعات نقش بسزایی دارند و در تعامل هر چه بیشتر و بهتر کاربر با نظام های اطلاعاتی، می توان به اطلاعات معنادار و مرتبط دست یافت و این امر نیز درگرو درک سیستم های اطلاعاتی از نیازها و رفتارهای کاربران است.

تحلیل رفتار جستجو, قضاوت ربط, رضایت کاربر, سودمندی نتایج جستجو, اعتماد به نتایج جستجو