قربان عسگری - دانشیار، مرکز تحقیقات اجتماعی موثر بر سلامت، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
سیما ملکی - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
عبدالمطلب صیدمحمدی - دانشیار، مرکز تحقیقات اجتماعی موثر بر سلامت، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
جواد فردمال - دانشیار، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران
مصطفی لیلی - دانشیار، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت و مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

سابقه و هدف: فورفورال یک ترکیب شیمیایی سمی است که در مقیاس وسیع، در پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی استفاده می شود. برای جلوگیری از اثرات آن بر محیط زیست و انسان، باید فاضلاب های حاوی فورفورال را پیش از دفع به محیط، به صورت مناسب تصفیه نمود. این مطالعه با هدف بررسی کارایی فرآیند انعقاد الکتریکی درحذف فورفورال انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه تجربی است. راکتور مورد استفاده، از جنس پلکسی گلاس به حجم مفید ml ۵۰۰، مجهز به چهار الکترود از جنس آلومینیوم و آهن (آند-کاتد) و با اتصال تک قطبی موازی بود. پارامترهای pH، زمان تماس، ولتاژ و غلظت های مختلف فورفورال، برای حذف آن توسط انعقاد الکتریکی با تعریف این چهار عامل در چهار سطح به کمک طرح ماتریکس ترکیبی L–۱۶ مدل تاگوچی در شرایط آزمایشگاهی و به صورت ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفت. غلظت باقیمانده فورفورال با استفاده از دستگاه HPLC در طول موج nm ۲۵۴ قرائت گردید. سپس داده ها توسط نرم افزار Minitab ۱۶ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: با توجه به نتایج حاصل از آنالیز آماری تاگوچی، شرایط بهینه در میزان غلظت فورفورال mg/L ۱۰۰، ۷ pH: ، ولتاژ V ۱۰ و زمان ۳۰ دقیقه بود. براساس مجموع مربعات محاسبه شده در جدول آنالیز واریانس، درصد مشارکت هر یک از پارامترها تعیین گردید. بر این اساس، از بین عوامل مورد بررسی، بیشترین میزان تاثیر مربوط به غلظت اولیه ی فورفورال و کمترین تاثیر مربوط به pH مشاهده شد. همچنین، پیش بینی مدل برای بهترین شرایط حذف فورفورال ۷/۹۴ درصد بود. استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد، فرآیند الکتروکواگولاسیون یک فرآیند موثر در حذف فورفورال بوده که تحت شرایط بهینه آزمایشگاهی می تواند حدود ۹۵ درصد کارایی در حذف فورفورال داشته باشد.

electrocoaugulation, furfural, industrial wastewater, taguchi model, انعقاد الکتریکی, روش تاگوچی, فاضلاب صنعتی, فورفورال