عبدالایمان عموئی - علوم پزشکی مازندران
محمد حسن احرامپوش - علوم پزشکی مازندران
محمد تقی قانعیان - علوم پزشکی مازندران
فاطمه اصغرزاده - علوم پزشکی مازندران
عباس موسی پور - علوم پزشکی مازندران
هادی پارسیان - علوم پزشکی مازندران

سابقه و هدف: در چند سال اخیر کاربرد پسماندهای کشاورزی به عنوان جاذب در حذف فلزات سنگین افزایش چشمگیری یافته است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی کارایی زایدات گیاه کلزا در حذف کادمیوم از محلول های آبی بود. مواد و روش ها: این تحقیق در مقیاس آزمایشگاهی و در سیستم ناپیوسته صورت گرفت. اثر عوامل زمان تماس (۵، ۱۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵، ۶۰ و ۱۲۰ دقیقه)، میزان pH (۲، ۴، ۶ و ۷)، غلظت کادمیوم (۱۵، ۳۰ و ۶۰ میلی گرم در لیتر) و دوزهای جاذب (۲/۰، ۶/۰ و ۱ گرم در ۱۰۰ میلی لیتر) بررسی شد. محلول های حاوی کادمیوم به حجم ۱۰۰ میلی لیتر، با غلظت های مشخص در ارلن ۱۵۰ میلی لیتری آماده گردید. تحلیل نمونه ها با دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی مدل PG-۹۹۰ انجام شد. میزان مطابقت داده ها با ایزوترم های جذب Langmuir و Freundlich و نیز مدل های سینتیک بررسی گردید. یافته ها: بیشترین راندمان حذف کادمیوم ۹۵ درصد به دست آمد که در ۵ دقیقه اول اتفاق افتاد. با افزایش pH تا ۶، میزان جذب کادمیوم روی جاذب افزایش یافت. جذب کادمیوم در واحد جرم جاذب با افزایش غلظت اولیه افزایش پیدا کرد. با افزایش جرم جاذب نیز میزان جذب کادمیوم در واحد جرم جاذب زیاد گردید. جذب کادمیوم توسط جاذب کلزا از ایزوترم Freundlich و سینتیک جذب از مدل شبه درجه دوم پیروی می نماید. استنتاج: می توان از پسماندهای گیاه کلزا به عنوان یک جاذب موثر و ارزان قیمت جهت تصفیه فاضلاب های دارای کادمیوم استفاده نمود.

Canola residues, cadmium solution, isotherm, kinetic, adsorption, زایدات کلزا, محلول آبی کادمیوم, ایزوترم, سینتیک, جذب