سهیل سبحان اردکانی - Associate Professor, Department of the Environment, Faculty of Basic Sciences, Islamic Azad University, Hamedan Branch, Hamedan, Iran
مهدی ساعدی - MSc in Environmental Sciences, Islamic Azad University, Damavand Branch, Damavand, Iran

سابقه و هدف: آلاینده های هوا ناشی از فرآیند تولید سیمان و انتشار آن در محیط اطراف، برحسب ماهیت آلاینده و مدت زمان در معرض قرارگرفتن افراد، باعث ایجاد عوارض و بیماری های مختلف در انسان، حیوانات و گیاهان شده و اثر هم افزایی روی سایر آلاینده های هوا خواهد داشت. لذا با توجه به این که تاکنون مطالعه ای درباره ارزیابی آلاینده های هوای ناشی از کارخانه سیمان خوزستان انجام نشده است، این پژوهش با هدف بررسی میزان گردوغبار، سیلیس و گازهای آلاینده ناشی از کارخانه سیمان خوزستان در سال ۱۳۹۲ انجام یافت. مواد و روش ها: پس از انتخاب ایستگاه های نمونه برداری داخل کارخانه و ایستگاه های محیطی، نسبت به نمونه برداری از ذرات گردوغبار هوای داخل و اطراف کارخانه، ذرات معلق، سیلیس آزاد و گازهای خروجی از دودکش های کارخانه مطابق روش های استاندارد در شرایط آرام و پایدار جوی و عدم بارش و هم چنین بررسی توزیع غلظت و میزان فرونشست گردوغبار هوای خروجی از دودکش ها اقدام شد. پردازش آماری داده ها نیز توسط نرم افزار آماری SPSS انجام یافت. یافته ها: بیشینه میانگین غلظت سیلیس آزاد با ۰۴/۳±۸۹/۵ میلی گرم در مترمکعب مربوط به ایستگاه سنگ شکن و در همه ایستگاه ها بیش تر از رهنمود OSHA، MSHA و سازمان حفاظت محیط زیست ایران می باشد. هم چنین بیشینه میانگین غلظت گردوغبار با ۴۵/۱۶±۱۷/۱۳۷ میکروگرم در مترمکعب مربوط به ایستگاه ضلع شرقی و در تمام ایستگاه ها بیش تر از رهنمود WHO می باشد. استنتاج: با توجه به تجاوز میانگین غلظت سیلیس آزاد، ذرات گردوغبار و اکثر گازهای آلاینده از رهنمودهای ملی و بین المللی، نسبت به استفاده از تجهیزات مناسب برای کنترل آلاینده های خروجی از کارخانه سیمان خوزستان توصیه می شود.

Air quality, free silica, particulate matter, Khouzestan Cement Company, کیفیت هوا, سیلیس آزاد, ذرات گردوغبار, کارخانه سیمان خوزستان