هادی نداف - Associate Professor, Department of Clinical Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
فریدون صابری افشار - Associate Professor, Department of Clinical Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Tehran University, Tehran, Iran
بابک محمدیان - Associate Professor, Department of Patobiology, Faculty of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
عبدالواحد معربی - Assistant Professor, Department of Clinical Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
امیررضا ایمانی - Resident in Veterinary Surgery, Faculty of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
سروش سابیزا - Resident in Veterinary Surgery, Faculty of Veterinary Medicine, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

سابقه و هدف: پیوند خودی بهترین نوع پیوند جایگزین استخوانی می باشد، اما این شیوه با محدودیت هایی مواجه است. لذا روش های دیگر با استفاده از مواد صناعی یا طبیعی توصیه می شود. بره موم یک صمغ طبیعی است که توسط زنبور از درختان استحصال می شود و به دلیل خواص بیولوژیک و فارماکولوژیک آن، کاربردهای فراوانی در طب سنتی دارد. در این مطالعه، عملکرد بره موم بر ترمیم نقیصه استخوانی زند زیرین در خرگوش مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: تعداد ۱۰ سر خرگوش سفید نیوزلندی نر بالغ به طور تصادفی به دو گروه مساوی شاهد و آزمایش تقسیم و مورد بررسی واقع شدند. مبنای ارزیابی این بررسی بر اساس مطالعات رادیوگرافی و هیستوپاتولوژی استوار گردید. یک نقیصه ۳ میلی متری در بدنه استخوان زند زیرین در هر دو گروه ایجاد شد که این نقیصه در گروه آزمایش توسط بره موم کاملا پر شده و سپس در هر دو گروه پین گذاری انجام شد. یافته ها: نتایج رادیوگرافی گواه بر این مطب بود که بره موم می تواند به عنوان داربست، رشد استخوان را تاحدی هدایت کند. مقاطع هیستولوژیک نشان دهنده صفحات استخوانی تغییر شکل یافته پیشرفته در قسمت قشری همراه کانال های هاورسی در کورتکس خارجی در گروه آزمایش بود که این امر در گروه شاهد به صورت بافتی، فیبروکلاژنیزه شده همراه با مقادیر مطلوبی از مغز استخوان و سلول های چربی و عروق خونی مشاهده شد. تحلیل داده ها هیچ گونه تفاوت آماری معنی داری را میان دو گروه از لحاظ روند ترمیم استخوان نشان نداد. استنتاج: به دلیل این که بره موم دارای مواد بیولوژیک، مواد معدنی و اسیدهای آمینه و آلی خاص است، به نظر می رسد با انجام مطالعات بیش تر بتوان اثربخشی بره موم را بر روند ترمیم استخوان به وضوح نشان داد.

Propolis, bone defects, radiography, histology, rabbit, بره موم, ترمیم استخوان, رادیوگرافی, هیستوپاتولوژی, خرگوش