زینب کریمی ایرج - MSc in Environmental Pollution, Department of Environment, Faculty of Natural Resources and Environment, Birjand University, Birjand, Iran
علیرضا پورخباز - Assistant Professor, Department of Environmental Sciences, Faculty of Natural Resource and Environment, Birjand University, Birjand, Iran
مهدی حسن پور - MSc in Environmental Pollution, Golestan Environmental Protection Agency, Gorgan, Iran
محمدحسین سینکاکریمی - PhD Candidate in Environmental Sciences, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, Iran

سابقه و هدف: توجه به کیفیت بهداشتی ماهی به عنوان بخش مهمی از منابع پروتئینی افزایش پیدا کرده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان فلزات کروم، نیکل، روی و مس را در بافت عضله و پوست دو گونه ماهی خوراکی آلوزا (Alosa Caspica) و کیلکای معمولی (Clupeonella cultiventris caspia) درحوضه جنوبی دریای مازندران در سال ۱۳۹۱ و نیز ارزیابی خطر غذایی ناشی از مصرف این گونه ها صورت گرفت. مواد و روش ها: پس از زیست سنج، ماهی های کیلکای معمولی (۵۰ نمونه) و آلوزا (۱۷ نمونه) به روش هضم اسیدی برای آنالیز آماده شدند. غلظت فلزات مورد مطالعه در نمونه های هضم شده با استفاده از دستگاه جذب اتمی Thermo Electron (GFS۹۷, Cambridge, UK) قرائت شد. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان داد که میزان کروم در بافت پوست آلوزا بیش تر از کیلکای معمولی بوده است (۰۵/۰>p). میزان روی در بافت پوست ماهی های کیلکای معمولی و آلوزا بیش تر از بافت عضله و نیز میزان کروم در بافت عضله کیلکای معمولی بیش تر از بافت پوست بود (۰۵/۰>p). میزان فلزات کروم و نیکل در گونه های مورد مطالعه از میزان مجاز ارائه شده توسط (WHO) world Health Organization تجاوز کرد. استنتاج: ارزیابی خطر غذایی مصرف گونه های مورد مطالعه نشان داد که مصرف آن ها با میزان کنونی خطری را متوجه مصرف کنندگان آن از نظر فلزات کروم، نیکل، روی و مس نخواهد کرد.

Alosa Caspia, Caspian Sea, Heavy metal, Clupeonella cultiventris caspia, THQ, EDI, آلوزا, فلزات سنگین, کیلکای معمولی, THQ, EDI