اصغر مولائی - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

فرایند ساخت­ وساز در شهرهای ایران در وضعیت فعلی به طراحی و نظارت مهندسان عمران، معمار، تاسیسات برقی و مکانیکی محدود می­ شود. در این فرایند جایگاه چندانی برای رشته طراحی شهری در نظر گرفته نشده است. نابسامانی منظر شهری، فضاهای شهری آشفته یکنواختی و اغتشاش بناها و نادیده گرفته شده الگوها و زمینه ­های بومی و ساخت ­وسازهای با کیفیت پایین گواهی بر خلاء کیفیات طراحی­ شهری است. فعالیت مهندسان شهرساز دارای پروانه اشتغال نظام مهندسی محدود به انطباق کاربری زمین و تفکیک اراضی است. توجه صرف بر نیازها و ملاحظات فضاهای خصوصی در حداقل سطوح و کم­ توجهی به نیازها و ملاحظات عمومی مساله مورد تاکید این پژوهش می ­باشد. هدف این مقاله تبیین ضرورت ارتقای جایگاه طراحی ­شهری در نظام مهندسی ساختمان و ارائه راهکارهای پیشنهادی در این حوزه است که با روش تحقیق توصیفی و تحلیلی با استفاده از شیوه­ های مطالعه اسنادی و میدانی انجام می­ شود. یافته­ های تحقیق نشان می ­دهد که تدوین و تصویب قوانین و مقررات طراحی­ شهری می ­تواند با ایجاد نظم، هماهنگی و تنوع به ارتقای کیفیت­ های محیطی منجر شود. این قوانین می­ تواند در موضوعات تراکم، ارتفاع ساختمان ها، طراحی نما، لفاف حجمی ساختمان ها، طراحی فضاهای شهری و نظارت در اجرای آن، طراحی و ساماندهی منظر شهری، از طراحان شهری در نظام­ مهندسی ساختمان استفاده شود.

طراحی شهری, نظام ساخت وسازهای شهری, ضوابط طراحی شهری, مبحث طراحی شهری مقررات ملی ساختمان