عمران راستی - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه بیرجند (دکترای جغرافیای سیاسی)

جنوب شرق ایران به واسطه مشخصه ها و ویژگیهای خاص جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و قومی خاص خود همواره یکی از مناطق ژئوپلیتیکی و از دیدگاه جغرافیای سیاسی، ناحیه ای با پتانسیل واگرایی به شمار آمده است. در طی چند سده اخیر و در دوره های ژئوپلیتیکی مختلف، جنوب شرق ایران شاهد برخی یاغی گریها، تمردها، ناامنیها و در سالیان اخیر برخی از تحرکات تروریستی بوده است بطوریکه کنترل جنوب شرق دغدغه حاکمان ایرانی در چند سده اخیر بوده است. ناامنیهای هردوره ژئوپلیتیکی ویژگیهای خاص خود را داشته که می بایست با در نظر گرفتن رقابتهای ژئوپلیتیکی آن دوره، گفتمانژئوپلیتیکی حاکم بر آن دوره و بازیگران تاثیرگذار جهانی تا محلی به تحلیل آنها پرداخت. در نخستین سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد برخی تحرکات و ناامنیها در جنوب شرق بودیم که به مرور از تعداد و گستره این ناامنیها کاسته شد اما در سومین دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی(دهه 1380 خورشیدی)، بواسطه برخی از تحولات ژئوپلیتیکی به وقوع پیوسته در سطح جهانی و منطقه ای و بخصوص حضور نیروهای فرامنطقه ای در همسایگی مرزهای خاوری ایران و ویژگیهای رقابتهای ژئوپلیتیکی دوره حاضر، شاهد بروز یک سری ناامنی از نوع تحرکات تروریستی در جنوب شرق ایران بودیم. در این پژوهش با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی از پشت عینک ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی ناامنیهای جنوب شرق و مشخصا تحرکات تروریستی گروه جندالله مورد کاوش قرار گرفته و ویژگیها و مولفه های آن شناسایی شده است

رقابت ژئوپلیتیکی، ناامنی، حرکات تروریستی، جنوب شرق ایران