صنم مرکباتچی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته باستان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی

در این پژوهش، به صورت توصیفی-تحلیلی به بررسی و مقایسه کتیبه مساجد دوره ی ایلخانی با دوره ی تمیوری (مطالعه موردی: مسجد جامع فرومد و مسجد گوهرشاد) پرداخته شده است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. بدین شیوه که برای مبانی نظری از روش کتابخانه ای و برای بررسی کتیبه های بکارگرفته شده در مساجد بررسی شده، از روش میدانی استفاده شده است. نتایج بررسی های این پژوهش نشان داده است که با تغییر در شیوه معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانی، ابعاد بناها و به تبع آن سطح تزیینات گسترده تر شده، سطح بیشتری از بناها و تزیینات به کتیبه ها اختصاص یافت. در پی این تغییر ابعاد محراب ها نیز بزرگتر از پیش شد. خط کوفی نیز در این دوره منسوخ نشد و به طرق مختلف در کتیبه ها پدیدار گردید. همچنین نتایج مربوط به بررسی کتیبه های مساجد دوره ی تیموری نشان داده است که در این دوره رنگ های فیروزه ای، زرد و آبی لاجوردی بسیار مورد استفاده قرار گرفته است، همچنین از بین خطوط، خط ثلث بیشترین استفاده را داشته است، کتیبه های این دوره متشکل از آیات و احادیث و همچنین مشخصاتی از محدثین بنا بوده است. در نهایت در مقایسه بین کتیبه های مورد استفاده در مسجد گوهر شاد و مسجد جامع فرومد می توان به این نتیجه رسید که در هر دوی این مساجد، محتوای کتیبه ها آیات و احادیث بوده و اشتراک بین آنها خطوط مورد استفاده برای نوشتن و رنگ های به کارگرفته شده می باشد.

دوره ایلخانی، دوره تیموری، کتیبه، مسجد جامع فرومد، مسجد گوهرشاد