یونس مهرپویا - کارشناس ارشد عمران راه و ترابری / کارشناس امور فنی شهرسازی و عمران شهرداری منطقه ده ، مشهد ، ایران
حسین ممتاز زندی - معاون فنی و شهرسازی شهرداری منطقه ده ، مشهد ، ایران
راضیه بختیاری - رئیس اداره شهرسازی شهرداری منطقه ده ، مشهد ، ایران
صادق نیکدل - رئیس امور مالی شهرداری منطقه ده ، مشهد ، ایران

شهر اسلامی در پنداره های راستین خود گزیده ای از بهترین شیوه های گسترش شهری را داراست که سزاوار استفاده بسیار در طراحی همچون طرح جامع سوم مشهد است. این پژوهش به بررسی میزان تحقق اصول شهرسازی اسلامی در طرح جامع سوم مشهد پرداخته است. هدف از پژوهش پیش رو، بررسی میزان تحقق اصول شهرسازی اسلامی در طرح جامع سوم مشهد؛ با استفاده از منابع دین و درجه اول قرآن کریم و احادیث معتبر و همچنین ارزیابی پاره ای از نظریات و بناهای مسکونی معاصر بر مبنای این اصول می باشد. و جامعه ی مورد مطالعه آن، شهرداری مشهد و طرح جامع سوم مشهد بوده است. این پژوهش از نوع مروری و کاربردی محسوب شده که با توجه به میان رشته ای بودن پژوهش، ابتدا با روش استدلالی برخی از مهمترین اصول طراحی شهرسازی اسلامی از منابع شریعت استخراج و سپس اصول و مصداق های مشابه در برخی نقاط دیگر جهان با روش تطبیقی- تاریخی ارزیابی شده و در ادامه به بررسی اصول شهرسازی اسلامی در طرح جامع سوم مشهد پرداخته شده است. لذا هدف اصلی دین تاثیر و نتیجه ای است که از این راهبردها حاصل می شود. به همین جهت در کنار هر راهبرد، نتیجه ای که در تنظیم راهبرد در طرح جامع سوم مشهد مورد استفاده قرار گرفته ، ذکر شده است. این پژوهش تلاش دارد خلاصه ای از اصول استخراج شده از پژوهش، همراه با مبانی اسلامی آن ها، راهبردهای عملیاتی اجرایی و نتایج و تاثیراتی که از تحقق آن ها در طرح جامع سوم مشهد؛ برای زندگی انسان فراهم می آورد، ارائه نماید. و پیشنهاد ویژه این پژوهش ، بکارگیری اساتید دینی و مذهبی در ترکیب تیم شرکت های مشاور طرح تفصیلی شهر برای پیاده سازی اصول و احکام اسلامی از قلم افتاده و یا حتی تکمیل کننده در طرح جامع برای اثر بخشی بیشتر تحقق اصول شهرسازی اسلامی در ضوابط و مقررات طرح تفصیلی است.

شهرسازی ، اسلام، طرح جامع ، مشهد