علیرضا اسدی - استادیار مرکز معارف اسلامی و ادبیات فارسی، دانشگاه صنعتی اصفهان

یکی از ویژگی های دین اسلام ظرفیت و قابلیت تمدن سازی آن است که از همان صدر اسلام در دوره های مختلف آشکار شده است. در کنار این ویژگی ذاتی، جهان اسلام نیز دارای ظرفیت های تمدنی قابل توجهی است. اصطلاح «جهان اسلام» بیش از آن که بیانگر یک موقعیت جغرافیایی باشد، معرف هویت بیش از یک و نیم میلیارد انسان است که دارای آئین و دینی مشترک هستند که این جمعیت عظیم و متفاوت را به یکدیگر پیوند می دهد. این جمعیت عظیم با وسعت جغرافیایی وسیع، ظرفیت تمدن سازی جهان اسلام را بیشتر می کند. لذا این پژوهش تلاش می کند به این پرسش پاسخ دهد که ظرفیت های تمدنی جهان اسلام چیست؟ این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی تلاش میکند، این ظرفیت ها را شناسایی و تبیین می کند.برخی از ظرفیت های تمدنی جهان اسلام عبارت است از انبوه جمعیت، پراکندگی و وسعت سرزمینی، معارف عقلی و انسانی، توان ارتباطی و تنوع زبانی، امت گرایی و جهان شمولی، موقعیت استراتژیک و منابع سرشار، انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، مناسک حج و گردهمایی عظیم زیارت اربعین.پاما متاسفانه به دلیل تسلط و نفوذ استکبار، حکومت های فاسد و وابسته و وجود اختلاف در جهان اسلام، از این ظرفیتها به خوبی استفاده نشده است. از این رو بهترین راه برای بهره گیری از این ظرفیت ها همگرایی، اتحاد و حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی است.

تمدن نوین اسلامی, جهان اسلام, امت اسلام, هویت, ظرفیت تمدنی