فیروزه درخشانپور - روان پزشک کودک و نوجوان، مرکز تحقیقات روان پزشکی گلستان، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
نجمه شاهینی - روان پزشک، مرکز تحقیقات روان پزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
احمد حاجبی - دانشیار روان پزشکی، مرکز تحقیقات سلامت روان، انستیتو روان پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
محمدعلی وکیلی - مرکز تحقیقات توسعه ی اجتماعی و مدیریت بهداشت، گروه بهداشت و پزشکی اجتماعی، دانشکده ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گرگان، ایران
اعظم سادات حیدری یزدی - استادیار روان پزشکی کودک و نوجوان، مرکز تحقیقات روان پزشکی و علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

مقدمه: کودک­آزاری، هم­چنان به صورت یک معضل چشمگیر اجتماعی و بهداشتی عمومی در کشورهای در حال توسعه، وجود دارد. مطالعات انجام شده در این خصوص، اطلاعات ارزشمندی با توجه به زمینه و ماهیت این پدیده و تاثیر آن بر بهداشت عمومی جامعه فراهم می­آورند. این مطالعه با هدف تعیین مشخصات جمعیت­شناختی و عوامل خطر کودک و والدین در زیرگونه­های کودک­آزاری در یک بخش حمایت روانی-اجتماعی انجام شده است.روش­کار: این مطالعه­ی مقطعی در بازه­ی زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ در بیمارستان کودکان بندرعباس انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه شامل ۵۱۹ کودک آزاردیده بود که به بخش حمایت روانی-اجتماعی جهت انجام تحقیقات بیشتر ارجاع داده شده بودند. داده­های مربوط به مشخصات جمعیت­شناختی و عوامل خطر با استفاده از پرسش­نامه جمع­آوری گردیدند. داده­ها با آمار توصیفی، رگرسیون لجستیک و نرم­افزارSPSS  نسخه­ی ۱۶ تحلیل شدند.یافته­ها: از بین تمام موارد، ۳۱۵ مورد (۷/۶۰%)  پسر بوده و ۳۵۵  مورد (۴/۶۸%) زیر شش سال داشتند. در کل،  در ۱۵۲ مورد (۳/۲۹%)، والدین به اختلال روانی مبتلا بودند. بیشترین نوع کودک­آزاری، به صورت غفلت از کودک بود (۷۷%). سوءاستفاده و آزار فیزیکی کودکان بیشتر در بین مادرانی که شاغل بودند صورت پذیرفته بود. هم­چنین نتایج مطالعه نشان داد که آزار فیزیکی کودکان در بین والدین با تحصیلات پایین­تر، به میزان کمتری مشاهده می­شود. هم­چنین این نوع آزار، در بین کودکان با والدین مبتلا به اختلالات روانی و خانواده­های تک­والدی، شایع­تر است.نتیجه­گیری: این مطالعه نشان داد که مشخصات جمعیت­شناختی کودک و والدین و برخی عوامل خطر مرتبط، تاثیر چشمگیری بر زیرگونه­های کودک­آزاری دارند.

تک والد, حمایت روانی-اجتماعی, عامل خطر, کودک آزاری, مشخصات جمعیت شناختی