سمیه نقوی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران
ندا بنی اسدی - گروه توسعه کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، ایران

کشاورزی بخش کلیدی و مصرف کننده اصلی منابع آب شیرین دنیاست. درک روشنی از تقاضای آب در بخش کشاورزی برای تولید و مصرف محصوت ، امری ضروری است.بررسی وضعیت موجود کشاورزی بیانگر آن است که با وجود پتانسیل افزایش تولید محصولات کشاورزی، به دلیل فقدان سیستم مدیریتی صحیح، امکان استفاده بهینه از منابع آب و خاک میسر نشده است. در این راستا بررسی راهکارهای استفاده بهینه آب از طریق بازنگری در تخصیص منابع آب و مدیریت آن امری لازم و ضروری است. در این پژوهش، با استفاده از ارزیابی شاخص ردپای آب، ردپای آب محصولات یونجه، هندوانه، ذرت علوفه ای، گندم، کلزا، خیار و پیاز در استان های خراسان رضوی، کرمان و اصفهان، محاسبه و با یکدیگر مقایسه شدند تا مشخص گردد، کدام استان از منظر شاخص ردپای آب، شرایط کاشت مطلوب تری برای هریک از محصولات دارد. نتایج نشان داد استان اصفهان از منظر ردپای آب محصولات یونجه، گندم، هندوانه،خیار، ذرت علوفه ای و پیاز از شرایط مطلوب تری نسبت به دو استان دیگر برخوردار است. در مورد محصول کلزا استان های خراسان رضوی و اصفهان تفاوت محسوسی با یکدیگر ندارند و استان کرمان در کشت این محصول در اولویت آخر قرار دارد. در راستای یافته های این پژوهش پیشنهاد می شود با توجه به شاخص ردپای آب، محصولاتی که از نظر این شاخص به آب کم تری نیاز دارند، در این استان ها به ترتیب اولویت کشت و تولید شوند.

بحران آب, شاخص ردپای آب, محصولات زراعی