حسنا ورمقانی - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
حسین سلطان زاده - دانشیار معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
مزین دهباشی شریف - استادیار معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده     مساکن روستایی گیلان و مازندران، با ظاهر متفاوت خود اقتباسی ساده از طبیعت و جغرافیای منطقه بوده و پاسخگوی نیازهای اساسی مردمانی است که فعالیت­های اقتصادی و فرهنگ زیستی آنان متفاوت با دیگر نقاط ایران می­باشد. مقاله حاضر با هدف مقایسه و شناسایی تفاوت های مسکن بومی در روستاهای دو استان گیلان و مازندران که در سه خرده­اقلیم جلگه­ای، کوهپایه­ای و کوهستانی قرار دارند، ابتدا به معرفی شمای کلی خانه های روستایی این نواحی می­پردازد و سپس تاثیر جغرافیای انسانی، نوع فعالیت های معیشتی و فرهنگ و علل تظاهر الگوهای متفاوت مسکن در گیلان و مازندران را بررسی می­نماید. روش تحقیق، تحلیلی- تطبیقی و روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و مطالعات میدانی است. نتایج تحقیق نشان می دهد که فرهنگ، آداب و رسوم، ساختار خانواده، شیوه معیشت، روابط اجتماعی و شیوه های زندگی عواملی است که بر الگوهای مسکن بومی در نواحی مختلف روستاهای این دو استان تاثیر گذارده و تعیین­کننده شکل کلی و ریزفضاهای مساکن این مناطق است.

واژگان کلیدی: مسکن بومی, مازندران, گیلان, شیوه زندگی, معیشت