ابوالفضل قنبری - استادیار گروه پژوهش های جغرافیای دانشگاه تبریز
شهرام روستایی - دانشیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز.
محمد قنبری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی دانشگاه تبریز

چکیده      صنعت سفید (توریسم) در۸۳ درصد از کشورها جزو۵ منبع اول درآمدزایی می باشد. ولی با این وجود سهم گردشگری کشور ایران از تولید ناخالص ملی فقط۱/۰ درصد است. با این که به لحاظ پتانسیل گردشگری در میان۱۰ کشور جهان قرار دارد. لذا ضرورت پرداختن به این مساله امری بدیهی و با توجه به این مهم، شناسایی، معرفی نواحی و پژوهش در این راستا می تواند به عنوان مهم ترین هدف از این پژوهش مطرح باشد. از این رو در تحقیق حاضر به بررسی و ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی شهرستان آذرشهر به تفکیک هر پدیده پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی است. داده های مورد بررسی از مطالعات میدانی و اسنادی جمع آوری شده است و با بهره گیری از روش پرالونگ (Pralong) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روش پرالونگ بر اساس چهار معیار (اجتماعی- اقتصادی، فرهنگی- تاریخی، علمی و زیبای ظاهری) تحت معادله ی ذیل محاسبه می شود:      معیار گردشگری=(معیار اجتماعی-اقتصادی+ معیار فرهنگی- تاریخی+ معیار علمی+ معیار زیبایی ظاهری)/۴؛ در این فرمول وزن هیچ کدام از جنبه های عیار گردشگری نسبت به دیگری کم یا زیاد نیست. در مقاله ی حاضر جهت برآورد ارزش ژئوتوریستی پدیده های موجود در محدوده ی مورد مطالعه، پارامترهای زیباشناختی، علمی، فرهنگی- تاریخی و اجتماعی-اقتصادی به تفکیک هر پدیده در ارتباط با ژئومورفولوژی و جنبه های کاربردی آن مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی حاضر، نشان دهنده ی قابلیت های ژئوتوریستی محدوده ی مورد مطالعه، علی الرغم وجود موانع (فقدان شبکه ی ارتباطی مناسب، کمبود نیروهای انسانی متخصص در راهنمایی توریست، نامناسب بودن تجهیزات اقامتی و رفاهی، نارسایی امکانات و تجهیزات بهداشتی) می باشد. مهم ترین دستاورد این پژوهش ایجاد نگرشی مردمی در راستای گردشگری علمی در موزه های زمین شناسی به صورت علمی است. تا به موازات ایجاد علاقه در بین مردم و جذب گردشگر به نواحی ژئوتوریستی، گامی در راستای توسعه ی پایدار ناحیه ای باشد.

کلید واژه: توانمندی, ژئوتوریستی, پرالونگ, آذرشهر