فاطمه ابراهیمی - کارشناس ارشد آمار ریاضی دانشگاه امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)

نمودار کنترل در فرایندهای سلامت به عنوان یک ابزار مهم پایش به کاربرده می شود. اغلب، مطالعات در این حوزهمربوط به پایش متغیر برنولی در فرآیندهای تک مرحله ای است. اما، بیشتر فرایندها چندمرحله ای اند. در حوزه پزشکی، بایدریسک اولیه بیماران برای طراحی نمودارهای کنترل لحاظ شود. علاوه بر ریسک بیمار، متغیرهای کمکی دیگری مانندجراحان نیز میتوانند در طراحی نمودارهای کنترل تاثیرگذار باشند. یک چالش بزرگ در استفاده از کنترل فرآیند در یکسامانه چندمرحله ای نرخ بالای هشدار کاذب است یعنی تغییر در یک مرحله تشخیص داده می شود اما این تغییر در واقعبه دلیل تغییر در مراحل قبلی است. بنابراین با استفاده از مدل فضای حالت برآورد درست از خطاهای یک فرآیند درمراحل مختلف را به دست میآوریم که در آن مشاهدات غیرقابل اندازه گیری یا غیرقابل مشاهده فرآیند نیز به عنوان یکمتغیر پنهان در نظر گرفته میشود. در این مقاله، مدلسازی فرایندهای سلامت چندمرحله ای براساس مدل فضای حالتاست که خاصیت آبشاری ریسک ها و خروجی ها را در مراحل متوالی توصیف می کند. در حقیقت، برای برآورد واقع بینانه ازریسک های فرایند، یک مدل فضای حالت برنولی ارائه می شود که در آن ریسک های غیرقابل اندازه گیری و یا غیرقابلمشاهده فرایند نیز به عنوان یک متغیر ریسک پنهان در نظر گرفته میشود. بنابراین در مدل پیشنهادی، علاوه بر ریسکبیمار و ریسک متغیرهای کمکی، یک متغیر ریسک پنهان آورده میشود. برای تخمین پارامترهای مدل فضای حالتپیشنهادی از رویکرد بیزین استفاده میشود. در پایش فاز ۲ با استفاده از معیارهای میانگین طول دنباله و انحراف معیارطول دنباله عملکرد نمودار کنترل ارزیابی میشود . همچنین، یک ابزار عیب یابی، برای شناسایی مرحله تغییریافته نیزپیشنهاد میشود. عملکرد نمودار کنترل پیشنهادی در فاز ۲ تحت انواع تغییرات مورد ارزیابی و مقایسه با یکدیگر قرار می-گیرد. به طور کلی، نتایج شبیه سازی عملکرد رضایت بخش نمودارهای کنترل پیشنهادی را تایید می کنند.

فرایندهای سلامت چندمرحله ای، نمودار کنترل تعدیل ریسک شده برنولی، رویکرد بیزی، مدل فضای حالت، فاز ۲