جلیل فرزادمهر - استادیار گروه مهندسی طبیعت و گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه
مناسادات حسینی آریا - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع گیاهان دارویی و صنعتی دانشگاه تربت حیدریه

گونه باریجه Ferula gummosa به دلیل ارزش اقتصادی و تولید بالا، فرم رویشی مناسب برای حفاظت خاک وکاربردهای صنعتی و دارویی از جمله گیاهان مرتعی مناسب برای احیای مراتع تخریب یافته مناطق کوهستانی به ویژه درمنطقه زرقان میباشد. در این مطالعه اثر عملیات کپه کاری با گونه باریجه بر احیای خاک و پوشش گیاهی در مراتع زرقانشهرستان جغتای مورد بررسی قرار گرفت. کپه کاری باریجه در سال ۱۳۹۹ و مساحت منطقه مرتعی در دو قطعه جمعا۱۶۰ هکتاری در پلاک های زرقان و حیطه حوزه آبخیز زرقان انجام شد. پروژه عملیات کپه کاری گونه دارویی و مرتعیباریجه در سه مرحله انجام گردید در هر ۵ / ۲ تا ۳ متر طول یک کپه و اندازه هر چاله ۳۰ * ۳۰ و ۲۰ سانتیمتر ارتفاع داشتو همچنین بذر مربوطه در داغ آب ریخته و ۳ سانتیمتر خاک روی بذر را گرفت؛ سپس نمای ظاهری کار به صورت لوزیچاله ها در یک ردیف قرار گرفت و حدود ۲۵ تا ۱ ماه به طول انجامید. در کل ۱۵۰ هکتار در قسمت های مختلف به صورترندمی ۱۰ پلات انداخته شد که در هر پلات ۷ تا ۹ کپه قرار گرفت و در محل هایی که خاک بهتری دارند بوته ها بهتر سبزشده اند. نتایج این تحقیق نشان داد که اجرای طرح کپه کاری با توجه به شرایط مساعد اکولوژیکی شهرستان جغتای به ویژهدر مناطق کوهستانی که بارندگی تقریبا نرمال می باشد و همچنین استفاده از گیاه دارویی باریجه به دلیل سازگاری باشرایط محیطی منطقه، ارزش اقتصادی بالا و بهبود عملکرد اکوسیستم مرتعی پیشنهاد می گردد.

کپه کاری، گونه دارویی، باریجه، زرقان