فیروزه زارع فراشبندی - استادیار، کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
پرستو پارسایی محمدی - مربی، کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
احسان گرایی - کتابداری و اطلاع رسانی، اداره کل کتابخانه های عمومی لرستان، لرستان، ایران
مرتضی امرایی - کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، کتابخانه های عمومی شهید رجایی لرستان، لرستان، ایران

مقدمه: ارزیابی های کمی از معیارهای مناسب جهت تایید یا رد انتخاب منابع اطلاعاتی کتابخانه ها به شمار می روند. از طریق این ارزیابی ها می توان تناسب بین منابع انتخاب شده با نیازهای جامعه ی استفاده کننده ی کتابخانه را با توجه به میزان استفاده ی آنان از منابع بررسی نمود. هدف از پژوهش حاضر، تعیین هزینه- سودمندی کتاب های فارسی مربوط به رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی در دانشگاه علوم پزشکی اهواز بود. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود که پس از توصیف و بررسی وضعیت موجود، به ارزیابی کمی استفاده از کتاب های مربوط به رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی موجود در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و تحلیل هزینه- سودمندی آن ها پرداخته شد. جامعه ی آماری را کلیه ی کتاب های فارسی مربوط به رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی در کتابخانه های دانشگاه مورد نظر تشکیل می داد (۱۰۹ عنوان و ۵۰۸ نسخه). ابزار جمع آوری داده ها، سیاهه ی محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن توسط متخصصان کتابداری تایید شد. داده ها با استفاده از نرم افزار کتابخانه ای جمع آوری شدند. آمار مورد استفاده، آمار توصیفی و استفاده از فرمول هزینه- سودمندی بود. یافته ها: میانگین هزینه ی تمام شده برای هر بار استفاده از کتاب های مورد بررسی ۴۵۸۹ ریال بود که هزینه ی به نسبت زیادی به حساب می آید. کمترین هزینه (۲۹۱۳ ریال) برای هر بار استفاده، به کتاب های دارای سال نشر ۱۳۸۱ و بیشترین هزینه (۳۱۴۱۳ ریال) نیز به کتاب های منتشر شده در سال ۱۳۸۴ اختصاص داشت. هزینه- سودمندی کتاب ها بر حسب موضوع نشان داد که کمترین هزینه- سودمندی مربوط به کتاب های مربوط به مجموعه سازی کتابخانه ها می باشد (۷۵۵ ریال) و پس از آن به ترتیب موضوعات مرجع شناسی (۲۷۷۷ ریال)، مدیریت کتابخانه (۲۸۷۷ ریال) و سازماندهی (۵۶۹۳ ریال) در رده های بعدی قرار دارند. نتیجه گیری: بررسی هزینه- سودمندی کتاب های مورد بررسی نشان داد که هزینه ی هر بار استفاده از این کتاب ها برای کتابخانه گران تمام شده و مقرون به صرفه نیست. از نظر موضوعی نیز کتاب های مربوط به درس مجموعه سازی نسبت به قیمت تمام شده ی آن ها، میزان استفاده ی بیشتری توسط استفاده کنندگان داشته اند، بنابراین نسبت به سایر کتاب های فارسی مربوط به رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی بیشتر مقرون به صرفه بوده اند.

هزینه- سودمندی, کتاب ها, کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز