وحید برادران - استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران
ارمغان آذری خواه - کارشناسی ارشد، مهندسی صنایع، گرایش مدیریت سیستم و بهره وری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، ایران

توسعه انواع سیستم های حمل ونقل عمومی شهری که هر کدام مناطق مختلفی را پوشش می دهند، مسئله انتخاب نوع سیستم حمل ونقل و تعیین مسیر مناسب سفر بین دو ایستگاه مبداء و مقصد مشخص را برای مسافران و استفادهکنندگان سیستمهای حمل ونقل عمومی دشوار کرده است. در شهرهای بزرگ مانند تهران شبکه ای از سیستم های حمل ونقل عمومی موسوم به سیستم های چندوجهی شامل ایستگاه ها به عنوان گره ها و وسایل حمل ونقل عمومی واسط بین دو ایستگاه متوالی به عنوان کمان های آن تشکیل می شود. مسافران پیوسته به دنبال روشی برای یافتن مسیر بهینه در شبکه های حمل ونقل چندوجهی پیچیده می باشند تا با کمترین هزینه و سردرگمی از مبدا مشخص به مقصد مورد نظر خود برسند. در این مقاله، جهت مسیریابی در شبکه های سیستم های حمل ونقل چندوجهی مدلی برنامه ریزی ریاضی چندهدفه با سه تابع هدف توسعه داده شده است. اهداف مدل ارائه شده، حداقل کردن هزینه، زمان سفر و تعداد تغییر نوع وسایل نقلیه می باشد. ضمن بررسی اعتبارسنجی مدل ها با مسائل آزمون، دو الگوریتم دقیق و فراابتکاری (الگوریتم مورچگان) برای حل مدل پیشنهادی توسعه داده شده است. نتایج ارزیابی عملکرد روش های حل نشان می دهد زمان حل مسائل با روش دقیق برای مسائل با بیش از ۱۵ گره غیرکارا است. در حالی که الگوریتم فراابتکاری، مسائل نمونه را با کیفیتی مشابه روش دقیق اما با زمان منطقی ارائه می کند.

کوتاه ترین مسیر, سیستم های حمل ونقل عمومی, سیستم های حمل ونقل چندوجهی, برنامه ریزی ریاضی چندهدفه, الگوریتم مورچگان چندهدفه