حمزه نیسی - گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
عطاله خادم الرسول - گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
هادی عامری خواه - گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

فرسایش خاک یکی از مهمترین عوامل تخریب خاک است که ویژگیهای توپوگرافیکی دارای تاثیرات معنی­داری بر روی چگونگی وقوع و توزیع مکانی آن می­باشد. در این پژوهش توزیع مکانی فرسایش خاک و رسوب در حوضه­ی آبریز زوجی شوش واقع در استان خوزستان متاثر از الگوریتم­های مختلف شیب، توسط مدل WaTEM/SEDEM با در نظر گرفتن فرسایندگی باران (R)، فرسایش پذیری خاک (K)، پستی و بلندی (LS)، پوشش گیاهی (C) و مدیریت (P) ارزیابی شد. نتایج همبستگی بین پارامترهای ورودی مدل با میزان فرسایش خاک نشان داد که عامل LS دارای بیشترین میزان همبستگی با فرسایش خاک است که بیانگر بیشترین تاثیرگذاری عامل پستی و بلندی بر روی توزیع مکانی فرسایش خاک می­باشد. همچنین نتایج نشان داد که بین مقادیر برآوردی رسوب در شکل­های مختلف شامل کل رسوبات تولید شده، کل رسوبات ته­نشین شده و کل رسوبات خروجی از حوضه، بین الگوریتم­های مختلف شیب شامل گاورز (Govers)، مک­کوول، نییرینگ و ویشمایر- اسمیت اختلاف وجود دارد. با توجه به مقایسه­ی مقادیر برآورد شده با اندازه­گیری شده، الگوریتم نییرینگ نتایجی به مراتب منطبق­تر با مقادیر اندازه­گیری شده ارایه داده است. نتایج شبیه­سازی رابطه­ی مطلوبی را با مقادیر اندازه­گیری شده نشان داده است در نتیجه خروجی­های مدل WaTEM/SEDEM بر پایه­ی الگوریتم­های نییرینگ، امکان شناسایی مکان­های بحرانی فرسایش و یا تولید رسوب در منطقه را فراهم نموده است، لذا ابزاری کارآمد جهت اتخاذ بهترین شیوه­های مدیریتی (BMPs) موثر برای کنترل مناطق بحرانی محسوب می­شود.

عامل توپوگرافی, شبیه سازی, بهترین شیوه های مدیریتی (BMPs), فرسایش شیاری و بین شیاری, مساحت ویژه ی حوزه ی آبخیز