امیرهوشنگ جلالی - مرکز تحقیقات کشاورزی Tمنابع طبیعی استان اصفهان
حمید رضا سالمی - سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

به منظور برآورد نیاز آبی گیاه کلزا در دو اقلیم (خشک- زمستان سرد با دمای بالای نقطه انجماد - تابستان گرم A-C-W) و (نیمه خشک- زمستان سرد با دمای برابر یا کمتر از صفر- تابستان گرم SA-K-W) در استان اصفهان، پژوهشی در سال­های ۱۳۹۶-۱۳۹۴ با استفاده از طرح کاملا تصادفی نامتعادل انجام شد. بین شهرستان های مختلف تفاوت معنی داری (در سطح ۱%)  ازنظر کل آب مصرفی و همچنین نیاز آبی مراحل مختلف رشد فنولوژیک وجود داشت. در اقلیم W-K-SA (با ۱۰ شهرستان) نیاز خالص آبیاری کلزا ۴۰۰۰ متر مکعب در هکتار برآورد شد. اختلاف بیشترین و کمترین نیاز آبی خالص در این اقلیم ۳۲۲ متر مکعب در هکتار و به ترتیب مربوط به شهرستان های فریدن و فریدون شهر بود. به طور متوسط نیاز آبی مراحل ابتدایی، توسعه و (میانی + پایانی) کلزا در اقلیم W-K-SA به ترتیب برابر ۴۵۰، ۲۱۸۷ و ۱۳۶۳ متر مکعب در هکتار بود. در اقلیم A-C-W (۱۲ شهرستان) نیاز آبی کلزا در هر هکتار ۸۹۲ متر مکعب بیش از نیاز آبی این محصول در اقلیم SA-K-W بود. به طور متوسط نیاز آبی مراحل ابتدایی، توسعه و (میانی + پایانی) کلزا در اقلیم A-C-W به ترتیب برابر ۵۴۰، ۲۱۵۰ و ۲۲۰۰ متر مکعب در هکتار بود. با توجه به نتایج، شهرستان های واقع در اقلیم SA-K-W نسبت به اقلیم A-C-W موقعیت مناسب تری برای کشت کلزا داشته و صرف نظر از شیوه آبیاری در هر هکتار حداقل ۴۰۰۰ متر مکعب آب برای این منظور نیاز است. با این وجود موفقیت کشت در این اقلیم به دلیل محدودیت طول دوره رشد مشروط به کشت به هنگام است.

مرحله ابتدایی رشد, مرحله توسعه رشد, عملکرد, نیاز آبی