هدی حسینی - دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید فکری - دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمد هادی فرپور - دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید محمودآبادی - دانشگاه شهید باهنر کرمان

آگاهی از تاثیر اجزای مختلف خاک همانند ماده آلی و کربنات­ها بر قابلیت دسترسی فسفر در خاک جهت تغذیه گیاه و مدیریت حاصلخیزی خاک مهم است. در این مطالعه تاثیر حذف ماده آلی و کربنات­ها بر رفتار جذب فسفر در شش نمونه خاک در سه تکرار و سه تیمار ( تیمار هیپوکلریت سدیم، تیمار استات سدیم و خاک شاهد (بدون تیمار)) مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که معادلات لانگمویر و فروندلیچ برازش خوبی بر داده­های جذب فسفر نشان دادند. حذف ماده آلی باعث افزایش حداکثر جذب فسفر (qmax) با دامنه ۳۷ تا ۱۰۴ میلی­گرم بر کیلوگرم نسبت به خاک­های تیمار نشده شد. برعکس، با حذف کربنات­ها از خاک­ها، حداکثر جذب فسفر (qmax) در محدوده ۴۳ تا ۳۴۵ میلی­گرم بر کیلو گرم نسبت به خاک­های تیمار نشده کاهش نشان داد. ثابت انرژی پیوند (Kl) بعد از حذف مواد آلی و کربنات­ها به ترتیب ۰۳/۱۷ درصد افزایش و ۷۸/۲۸ درصد کاهش یافت. نیاز استاندارد فسفر در خاک­های مورد مطالعه بعد از حذف مواد آلی ۴۳/۱۴ درصد افزایش و حذف کربنات­ها از خاک­های مورد مطالعه نیاز آن­ها را به فسفر ۵/۴۰ درصد کاهش داد. جهت مدیریت کارامد فسفر در خاک­های کشاورزی توجه به میزان کربنات­ها و کاهش آن در خاک اهمیت زیادی دارد و همچنین افزودن مواد آلی به خاک یا حداقل حفظ مواد آلی موجود در آن می­تواند سبب افزایش کارایی مصرف فسفر در خاک شود.

جذب سطحی, فسفر, مواد آلی, نیاز استاندارد, هم دماها