طاهره رئیسی - پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری ایران
بیژن مرادی - پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری ایران
بهروز گلعین - پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری ایران

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر مکش آب خاک، همراه با پتاسیم بر عملکرد، برخی ویژگی های بیوشیمیایی و رشد رویشی درختان پرتقال تامسون ناول روی پایه سیتروملو اجرا شد. بدین­منظور، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک کاملا تصادفی به مدت دو سال در باغ پرتقال اجرا شد. فاکتورها شامل: انجام آبیاری در مکش­های رطوبتی خاک ۲۰، ۴۰، ۶۰ کیلو پاسکال (بر اساس مکش تانسیومتر) و یک تیمار بدون آبیاری؛ و کاربرد کود پتاسیم در دو سطح ۵۰ و ۱۰۰ گرم پتاسیم ضرب در سن درخت در نظر گرفته شد. سپس، در دو سال آخر آزمایش عملکرد، پتاسیم قابل استفاده و قطر تاج درختان و در سال آخر آزمایش، مقدار پرولین، نشت یونی و هدایت الکتریکی خاک اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار قطر تاج درختان با انجام آبیاری افزایش (۰۵/۰P<) یافت. هم­چنین، نتایج سال آخر پژوهش نشان داد که در سطح اول پتاسیم بین مقدار عملکرد در تیمارهای آبیاری ۲۰، ۴۰ و ۶۰ کیلوپاسکال تفاوت معنی­داری (۰۵/۰P<) مشاهده نشد. علاوه­براین، اثر پتاسیم بر عملکرد به مکش آب خاک بستگی داشت. هم­چنین، با افزایش مکش رطوبتی خاک در زمان آبیاری مقدار پرولین، نشت یونی، پتاسیم قابلاستفاده و قابلیت هدایت الکتریکی افزایش معنی­داری داشتند. به­طور کلی، باتوجه به نتایج عملکرد و نیز با در نظر گرفتن محدویت منابع آبی میتوان پیشنهاد کرد که در مناطق با اقلیم و خاک مشابه با منطقه مور مطالعه، بهترین زمان آبیاری درختان پرتقال تامسونناول موقعی است که تانسیومتر مکش ۶۰ کیلوپاسکال (ضریب تخلیه ۵۲ درصد) را نشان دهد. علاوه براین، بهینه­ترین مقدار پتاسیم جهت کوددهی این درختان در شرایط ذکر شده، معادل ۵۰ گرم پتاسیم ضرب در سن درخت می­باشد.

آبیاری, تانسیومتر, پرولین, سیتروملو, نشت یونی