ویدا همتی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
هادی اسدی رحمانی - موسسه تحقیقات خاک و آب
شکوفه رضایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

باکتری های محرک رشد گیاه از طریق مکانیسم های مختلف مانند حل کنندگی فسفات، تولید اکسین و سیدروفور باعث افزایش عملکرد گیاهان زراعی می شوند. در این تحقیق جداسازی و شناسایی باکتری های ریزوسفر گندم انجام شد و برخی از خصوصیات محرک رشدی از قبیل تولید اکسین، سیدروفور و حل کنندگی فسفات معدنی مورد اندازه گیری قرار گرفت. برای غربالگری ژنتیکی ۲۰ جدایه مورد بررسی از روش آنالیز محدودگر دی ان ای ریبوزمی تکثیری یا ARDRA استفاده شد. بدین منظور پس از انجام PCR با استفاده از آغازگرهای عمومی ۲۷F و ۱۴۹۲R برای تکثیر ناحیه ژنی ۱۶S rDNA، از آنزیم های برشی HpaIIو RsaI برای هضم ناحیه ژنی ۱۶S rDNA استفاده شد. نتایج غربالگری ژنتیکی نشان داد پس از هضم ناحیه تکثیر شده با آنزیم های برشی تنوع قابل ملاحظه ای مشتمل بر هفت الگوی برشی قابل مشاهده است. گونه های Chryseobacterium ginsenosidimutans،C. lathyri ، C. piperi، C. taiwanense، Novosphingobium aromaticivorans، Pedobacter duraquae و Sphingomonas koreensis شناسایی شدند. نتایج نشان داد که تمامی جدایه ها قادر به تولید اکسین بودند که بیشترین اکسین تولید شده (۹۳/۲۵ میلی گرم در لیتر) مربوط به جدایه F۱ بود. همچنین تنها سه جدایه F۳، F۴۵ و F۴۶ توانایی تولید سیدروفور در محیط CAS آگار را دارا بودند. در مورد توان حل کنندگی فسفات معدنی، نتایج نشان داد که تنها دو جدایه توانایی حل کنندگی فسفات را داشتند که در این میان جدایه F۶ (۱۶/۴ قطر هاله به کلنی) بیشترین توان حل کنندگی را داشت. نتایج نشان داد که تمامی جدایه ها قادر به تولید اکسین بودند که بیشترین اکسین تولید شده (۹۳/۲۵ میلی گرم در لیتر) مربوط به جدایه F۱ بود. همچنین تنها سه جدایه F۳، F۴۵ و F۴۶ توانایی تولید سیدروفور در محیط CAS آگار را دارا بودند. در مورد توان حل کنندگی فسفات معدنی، نتایج نشان داد که تنها دو جدایه توانایی حل کنندگی فسفات را داشتند که در این میان جدایه F۶ (۱۶/۴ قطر هاله به کلنی) بیشترین توان حل کنندگی را داشت.

اکسین, باکتری های محرک رشد گیاه, سیدروفور