حسین دهقانی سانیج - موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج
الهه کنعانی - دانشگاه بوعلی سینا
سمیرا اخوان - بوعلی سینا همدان

جداسازی تبخیر- تعرق به منظور شناخت و تعیین دقیق سهم هر یک از اجزای تبخیر- تعرق دارای اهمیت زیادی است و اساس بسیاری از طرح های مدیریت و برنامه ریزی منابع آب می باشد. پژوهش حاضر به منظور مقایسه تبخیر- تعرق ذرت و اجزای آن تحت دو سیستم آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی در مزرعه الگوی معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی واقع در کرج اجرا شد. نتایج نشان داد که مقدار ETc ذرت در سیستم آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی به ترتیب ۰۹/۳۷۷ و ۹۲/۳۷۱ میلی متر بدست آمد که از این مقدار سهم اجزای تعرق گیاهی و تبخیر از سطح خاک در سیستم قطره ای سطحی به ترتیب ۸۱/۲۰۰ و ۰۲/۱۷۶ و در سیستم قطره ای زیرسطحی ۰۴/۲۱۳ و ۸۱/۱۵۸میلی متر بدست آمد. هم چنین مقدار تبخیر از سطح خاک در دوره های اولیه، توسعه و میانی به ترتیب برابر ۶۵، ۸۳/۵۸ و ۹۸/۳۴ میلی متر برای سیستم قطره ای زیرسطحی و ۰۲/۷۳، ۷۳/۶۵ ۳۲/۳۷ میلی متر برای سیستم قطره ای سطحی حاصل شد. کل مقدار تعرق گیاهی در دوره های اولیه، توسعه و میانی به ترتیب برابر ۷۸/۱۲، ۳۱/۸۱ و ۹۵/۱۱۸ میلی متر برای سیستم قطره ای زیرسطحی و برای سیستم قطره ای سطحی ۸۸/۵، ۸۲/۷۶ و ۲۱/۱۱۸ میلی متر بوده است. نتایج نشان داد که سیستم آبیاری قطره ای زیرسطحی نسبت به سیستم قطره ای سطحی دارای تلفات تبخیر از سطح خاک کمتر و هم چنین دارای میزان تعرق گیاهی بیشتری در طول فصل رشد ذرت می باشد که این می تواند در افزایش عملکرد گیاه ذرت نقش مهمی را ایفا کند. در این پژوهش روش آبیاری قطره ای زیرسطحی ذرت به ترتیب با عملکرد خشک و تر ۵۳/۲۶ و ۶۴/۷۶ تن بر هکتار عملکرد بهتری را نسبت به سیستم قطره ای سطحی به خود اختصاص داد.

تبخیر خاک, تعرق گیاهی, جداسازی، ذرت, میکرولایسیمتر