اکبر کریمی - دانشگاه ارومیه
حبیب خداوردیلو - دانشگاه ارومیه
میرحسن رسولی صدقیانی - دانشگاه ارومیه

در این پژوهش پیامد مایه زنی قارچ ریشه های آربوسکولار (AMF) و باکتری های افزاینده رشد گیاه (PGPR) بر رشد، برخی ویژگی های بیوشیمیایی و جذب آهن و روی توسط گیاه بنگ دانه (Hyoscyamus niger L.) در آلودگی سربی خاک بررسی گردید. برای این کار یک نمونه خاک گزینش و به-گونه یکنواختی با غلظت های گوناگون سرب (صفر، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک) از نمک نیترات سرب آلوده شد. سپس خاک آلوده شده سترون و با گونه هایAMF (مخلوطی از زادمایه قارچ جنس گلوموس شامل گونه های G. intraradices، G. mosseae و G. fasciculatum) و PGPR (مخلوطی از باکتری های جنس سودوموناس شامل گونه های P. putida،P. fluorescens و P. aeruginosa) مایه زنی گردید. این پژوهش در گلخانه به گونه آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور غلظت سرب (در ۴ سطح) و تیمار میکروبی (در ۳ سطح) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش غلظت سرب در خاک درازی شاخساره، وزن خشک ریشه و شاخساره، رنگ دانه های فتوسنتزی، غلظت آهن و روی در شاخساره کاهش یافت و غلظت سرب در شاخساره، پرولین و قندهای محلول در گیاه افزایش یافت. مایه زنی AMF و PGPR سبب افزایش معنی دار (۰۵/۰P≤) وزن خشک شاخساره، وزن خشک ریشه، رنگ دانه های کلروفیل و کاروتنوئید، پرولین، قندهای محلول و غلظت آهن و روی در شاخساره شد. ویژگی های بیوشیمیایی در تیمارهای AMF و PGPR اختلاف معنی داری (۰۵/۰P≤) نداشتند. بنابراین می توان نتیجه گیری کرد که مایه زنی میکروبی مایه بهبود ویژگی های بیوشیمیایی گیاه و افزایش بردباری بنگ دانه در برابر آلودگی سرب می شود.

آلودگی سرب, باکتری های افزاینده رشد گیاه, قارچ ریشه های آربوسکولار, ویژگی های بیوشیمیایی