علیرضا آستارایی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

این آزمایش با هدف بررسی اثر باقیمانده کودهای آلی، عناصر بر و روی بر ویژگی های خاک و وزن خشک گیاه و ترکیب شیمیایی گندم (Triticum aestivum L.) ، پس از برداشت ارزن(Panicum italicum L.) ، در یک طرح کاملا تصادفی در قالب آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در شرایط گلخانه بررسی شد. تیمارهای آزمایشی در کشت قبلی شامل کودهای آلی (کمپوست زباله شهری و کود گاوی) هر کدام معادل ۲۵ تن در هکتار، عنصر روی در دو سطح صفر و ۵۰ کیلوگرم در هکتار و عنصر بر در دو سطح صفر و ۱۰ کیلوگرم در هکتار بوده که پس از برداشت ارزن، اثرات باقی مانده کودها در خاک بر گیاه گندم بررسی شد. نتایج آزمایش نشان داد باقیمانده کاربرد کودهای گاوی و کمپوست زباله شهری باعث افزایش معنی دار pHخاک، درصد کربن آلی و فراهمی عناصر آهن، روی، مس و بر در خاک گردید. باقیمانده روی باعث افزایش معنی دار وزن ماده خشک گندم و نیز مقدار های عناصر آهن و روی در خاک و گیاه شد. در حالی که مقدار عنصر بر شاخساره گندم با مصرف روی کاهش قابل توجهی داشت. باقیمانده ۱۰ کیلوگرم عنصر بر در هکتار مقدار های آهن را معادل ۲ درصد، مس را ۴/۱ درصد و بر را ۶/۶۵ درصد در گندم افزایش داده، ولی در مقدار روی تاثیر معنی داری نداشت. صرف نظر از فراهمی عناصر بر و روی، اثرات باقیمانده کاربرد کودهای آلی منجر به افزایش معنی دار مقدار عناصر آهن، روی، مس و بر در گیاه گردید. برهمکنش کودهای آلی و عناصر بر و روی بر مقدار عناصر روی، آهن، بر و مس در گیاه نیز معنی دار شد. به طور کلی می توان نتیجه گیری کرد که باقیمانده کودهای آلی، عناصر روی و بر از کشت قبلی می تواند برای گیاه بعدی به طور موثری در حاصلخیزی خاک و کیفیت گیاه تاثیر داشته باشد.

شوری خاک, عناصر کم مصرف, کود گاوی, کمپوست زباله شهری