داود سقفی - دانشجوی دکتری بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک، دانشگاه تبریز
محمدرضا ساریخانی - گروه علوم خاک - دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - گروه علوم خاک - دانشگاه تبریز
عزت الله اسفندیاری - گروه زراعت ، دانشگاه مراغه

سابقه و هدف: گیاه کینوا به عنوان گیاه شورپسند اختیاری به واسطه ارزش غذایی و پتانسیل بالای تولید در شرایط سخت محیطی، در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی اثرات مایه زنی برخی باکتری های ریزوسفری گیاهان شورپسند بر رشد گیاه کینوا تحت تنش شوری طراحی و اجرا گردید.مواد و روش ها: آزمون گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار، اجرا شد. در ابتدا بذور کینوا با باکتری های انتخاب شده B۲, B۳, B۴, B۵, B۶) و شاهد بدون باکتری مایه زنی شدند و در ادامه چهار سطح شوری (شاهد S۱)، ۵/۷ (S۲)، ۱۵ (S۳) و ۲۵ (S۴) دسی زیمنس برمتر در گلدان ها اعمال گردید. پس از تکمیل دوره رشد رویشی شاخص های رشدی، عملکردی و تغذیه ای گیاه اندازه گیری شد. یافته ها: بر اساس نتایج، با افزایش سطوح شوری شاخص های رشد (به جز کلروفیل) و ترکیب یونی (به جز سدیم) گیاه کینوا کاهش یافت. استفاده از باکتری ها منجر به افزایش معنی دار کلروفیل (تا ۵/۱۰ درصد)، ارتفاع (تا ۴۳/۱۵ درصد)، وزن تر ریشه (تا ۲۷/۲۰ درصد)، وزن تر و خشک اندام هوایی (به ترتیب تا ۲۷/۱۰ و ۳۶/۱۱ درصد)، عملکرد بیولوژیک (تا ۴۱/۱۰ درصد)، کل زیتوده خشک (تا ۱۲ درصد)، عملکرد دانه (تا ۰۷/۱۱ درصد) و مقدار جذب سدیم، پتاسیم، فسفر اندام هوایی به ترتیب تا ۳۱/۳۶، ۱۱/۲۲، ۵۲/۱۰ درصد در مقایسه با تیمار شاهد شد. نتیجه گیری: در این آزمایش استفاده از باکتری ها منجر به بهبود معنی دار تحمل گیاه کینوا به تنش شوری شدند و در این میان اثر باکتری B۳ در ارتقای شاخص های رشد و عملکرد کینوا بیشتر بود.

تنش شوری, باکتری های ریزوسفری, کینوا, شاخص های رشد, عملکرد