جعفر نباتی - Plant Sciences Research Institute, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
رضوان رمضان نژاد - PhD in Plant Physiology, Academic Center for Education, Culture and Research: ACECR, Khorasan Razavi Province, Mashhad, Iran
احمد نظامی - Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

شوری، از مهم ترین تنش های غیر­زیستی است که تاثیر نامطلوبی بر رشد و تولید گیاهان زراعی دارد. نخود مانند بیشتر حبوبات به تنش شوری حساس است. این مطالعه، به منظور به گزینی ژنوتیپ های متحمل به شوری نخود کابلی صورت گرفت. برای این منظور، ۷۲ ژنوتیپ نخود از نظر میزان تحمل به شوری dS m-۱۱۲ غربالگری شدند. این مطالعه در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به صورت آبکشت (هیدروپونیک) انجام شد. از میان ژنوتیپ های مورد بررسی، ۵۳ ژنوتیپ دارای بقا بیش از ۷۵ درصد بودند، و هیچ ژنوتیپی بقای کمتر از ۲۵ درصد نداشت. بیشترین میانگین محتوای کربوهیدرات های محلول، فنل کل، پرولین، پتانسیل اسمزی، مهار فعالیت رادیکال آزاد DPPH و محتوای نسبی آب برگ در ژنوتیپ های دارای دامنه بقا ۷۶-۱۰۰ درصد مشاهده شد. میانگین محتوای مالون دی آلدئید در ژنوتیپ های دارای دامنه بقا ۲۶-۵۰ درصد بیشترین مقدار خود را داشت. نتایج تجزیه خوشه ای نشان­دهنده برتری نسبی ژنوتیپ های گروه دوم شامل MCC۱۰۳۷، MCC۱۲۱۲، MCC۱۲۸۶، MCC۱۱۳۸، MCC۱۲۷۸، MCC۱۱۲۹، MCC۱۱۴۰، MCC۱۲۳۴، MCC۱۲۹۹، MCC۱۲۸۹، MCC۱۰۴۱، MCC۱۱۳۲، MCC۱۲۷۶، MCC۱۲۱۱، MCC۱۰۴۳، MCC۱۱۴۷ و MCC۱۱۴۸ در بیشتر صفات مورد مطالعه بود. به نظر می رسد که ژنوتیپ های نخود برای تحمل نسبت به شوری از مکانیسم های متعددی استفاده می کنند، که این امر در به گزینی ژنوتیپ های بیشتر متحمل به شوری در نخود کابلی کمک می کند.

Survival, Reproduction, Screening, Salinity tolerance, Hydroponics, بقا, به گزینی, تحمل به شوری, آبکشت