سولماز کاظم علیلو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه ارومیه
میرحسن رسولی صدقیانی - عضو هیئت علمی گروه علوم خاک دانشگاه ارومیه

در این مطالعه اثر کادمیوم بر برخی شاخص های میکروبی خاک و برهم کنش قارچ ریشه های آربوسکولار (AMF) و باکتری های محرک رشد (PGPR) بررسی شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل چهار سطح کادمیوم (۰، ۱۰، ۳۰ ، ۱۰۰ میلی گرم در کیلوگرم خاک) و تلقیح میکروبی در سه سطح (شاهد، PGPR، AMF) در سه تکرار با استفاده از گیاه تلخه اجرا گردید. نتایج نشان داد آلودگی کادمیومی خاک موجب کاهش معنادار (۰۵/۰P ≤) رشد گیاه، تنفس میکروبی، تنفس برانگیخته با سوبسترا (SIR)، شاخص قابلیت دسترسی کربن (CAI)، کربن زیست توده میکروبی (MBC)، و جمعیت میکروبی می شود. در تیمارهای PGPR و AMF مقدار MBC در سطح ۱۰۰ میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک، به ترتیب، ۵۷ و ۶۰ درصد نسبت به شرایط بدون کادمیوم کاهش یافت. کادمیوم موجب افزایش معنادار ضریب متابولیکی (qCO۲) می شود. مقدار qCO۲ در تیمار Cd۱۰۰ ۲۲ درصد بیشتر از تیمار Cd۰ بود. نتایج این مطالعه نشان داد کادمیوم حتی در غلظت های پایین نیز اثر سمی و بازدارنده بر فعالیت های میکروبی خاک دارد. با این حال حضور میکروارگانیسم های محرک رشد می تواند به طور معنا داری آثار بازدارندگی کادمیوم بر رشد گیاه و فعالیت بیولوژیکی خاک را کاهش دهد.

خواص بیولوژیک خاک, قارچ های میکوریز, کادمیوم, میکروارگانیسم های محرک رشد