منصور فاضلی رستم پور - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان
حسن محمودزاده - بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

انگور رقم ’یاقوتی‘ زودرس ترین رقم انگور در ایران و مهم ترین محصول باغی منطقه سیستان است که بیش از ۹۰ درصد تاکستان های این منطقه را به خود اختصاص داده است. این پژوهش باتوجه به اثر مهم هرس بر عملکرد کمی و کیفی محصول انگور انجام شد. این آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و طی سه سال در ایستگاه تحقیقات زهک انجام شد. چهار سطح شدت هرس تعادلی شامل شاهد یا عرف محل (B۱)، ۱۰+۶۰ جوانه (B۲)، ۱۰+۴۰ جوانه (B۳) و ۱۰ +۲۰ جوانه (B۴) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شدت هرس تابستانه شامل شاهد یا بدون هرس سبز (G۱)، هرس شاخه های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G۲)، هرس شاخه های نرک + شاخه های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G۳)، هرس شاخه های سبز بدون محصول از ته + شاخه های نرک + شاخه های سبز از بالای هشت برگ روی آخرین خوشه (G۴) به عنوان فاکتور دوم درنظر گرفته شدند. هرس تعادلی B۴ باعث افزایش صفات طول خوشه، عرض خوشه، قطرحبه، وزن محور خوشه، مجموع طول محورهای اصلی و فرعی و وزن حبه بترتیب به میزان ۵/۳۲، ۶/۳۰، ۹۷/۸، ۸/۳۲، ۴/۳۴ و ۳/۱۵ درصد نسبت به شاهد و کاهش صفت تعداد خوشه در تاک به میزان ۸/۳۳ درصد نسبت به شاهد گردید. همچنین هرس سبز G۴ باعث افزایش صفات طول خوشه، عرض خوشه، وزن محور خوشه، مجموع طول محورهای اصلی و فرعی و وزن حبه به­ترتیب به میزان ۱۱، ۵/۱۹، ۸/۱۵، ۶/۱۴ و ۹/۱۱ درصد نسبت به شاهد شد. برهمکنش هرس تعادلی B۴ × هرس سبز G۴ باعث افزایش صفات وزن خوشه، تعداد حبه در خوشه و عملکرد به میزان ۴/۱۳۷، ۳/۸۲ و ۲/۱۴ درصد نسبت به شاهد شد. بطور کلی نتایج نشان داد که هرس تعادلی B۴ همراه با هرس سبز G۴ باعث افزایش عملکرد به میزان ۲/۴۷ درصد نسبت به شاهد (بدون هرس سبز) و در شرایط هرس تعادلی ۱۰+۲۰ شد.

اجزای عملکرد, خصوصیات خوشه, شاخه بارده, عملکرد, وزن هرس