بهزاد رایگانی - استادیار گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران
علی جهانی - استادیار گروه محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران
امیر ستاری راد - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران
نرگس شوقی - کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، سازمان حفاظت محیط زیست، کرج، ایران

با پیش بینی تغییرات کاربری می توان میزان گسترش و تخریب منابع را مشخص کرد و خط مشی های آینده را به مسیر مناسبی سوق داد. هدف این مطالعه، مدل سازی روند تغییرات کاربری زمین شهر مشهد با استفاده از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سال های ۱۹۸۹، ۲۰۰۸ و ۲۰۱۴ می باشد. در ابتدا براساس روش هیبرید (ترکیب طبقه بندی نظارت نشده و نظارت شده)، کاربری های سرزمین در ۶ کلاس طبقه بندی شد. سپس با استفاده از زنجیره مارکوف، ماتریس انتقال میان سال های ۱۹۸۹ و ۲۰۰۸ محاسبه و با به کارگیری آن در مدل مارکوف- شبکه خودکار، نقشه کاربری سال ۲۰۱۴ پیش بینی شد. در ادامه، نقشه پیش بینی شده سال ۲۰۱۴ با  نقشه کاربری واقعی ۲۰۱۴ به کمک جدول متعامد مقایسه و ضریب کاپای کل برای آن ۹۱/۰ بدست آمد.بر همین اساس صحت پیش بینی مدل مارکوف-شبکه خودکار تایید گردید. در نهایت، برای پیش بینی کاربری زمین در سال ۲۰۳۰ این مدل بکار گرفته شد. بنابراین با واردکردن نقشه مرجع ۲۰۱۴ به عنوان نقشه پایه، نقشه پیش بینی کاربری سال ۲۰۳۰ استخراج شد. نتایج نشان داد طی سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۳۰، شاهد روندی افزایشی در کاربری شهری و زمین های بایر و روندی کاهشی در کاربری کشاورزی و باغ ها خواهیم بود. نتایج نشان می دهد مدل مارکوف- شبکه خودکار به طراحی سیستم شهری پایدار کمک می کند.

طبقه بندی هیبرید, ماتریس انتقال, جدول متعامد, مدل مارکوف- شبکه خودکار, سیستم شهری پایدار