سیدمحمدحسن موسوی خراسانی - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

به کارگیری ابزارهای حقوقی در معاهدات بین المللی جهت گریز از آثار سلبی این معاهدات و مناسبات، امری ضروری است. کشورهای اسلامی و از جمله جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر مبانی شریعت مقدس اسلام و تطبیق مقررات حقوق بین الملل با آن، می توانند صحیح تر و کارامدتر از این ابزارها استفاده نمایند.       اعمال حق شرط،[۱] به هنگام التزام به معاهدات بین المللی به کشور متعاهد کمک می کند، منافع و مصالح ملی خود را نیز حفظ کند. در این میان با اعمال حق شرط اگرچه کلیت یک معاهده خدشه دار می شود، تعداد بیشتری از کشورها می توانند به آن پیوسته و به طور محدود ملتزم شوند. ایران نیز در برخی از معاهدات بین المللی از این راه کار حقوقی استفاده کرده است. حق شرطهای ایران خصوصا پس از انقلاب، در این مقاله بررسی شده است.

حقوق بین الملل معاهدات, حقوق بین الملل اسلامی, حق شرط, شرط ضمن معاهده و عقد, حق شرطهای ایران