شهناز علیزاده - دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران
مجتبی یمانی - استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدرضا ثروتی - استاد گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین.، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
منیژه قهرودی - استادگروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم زمین.، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

بی توجهی نسبت به فرسایش ساحلی موجب وقوع مخاطره می شود. این مخاطره به طور مستقیم و غیرمستقیم بر جوامع انسانی و تاسیسات ساحلی تاثیرگذار است. پژوهش های دیرینه شناسی موید افت وخیز تراز آبی دریای خزر در قالب ارقام متفاوتی تا چند ده متر است. سواحل دریای خزر دارای توپوگرافی و کاربری اراضی متفاوتی ازجمله اراضی پست مرتبط با مصب رودخانه ها، خورها و یا پیشرفتگی های آب دریا در خشکی و سواحل نسبتا بلندتر ماسه ای و شنی است. در این پژوهش با استفاده از تحلیل زمانی – مکانی تغییرات کاربری اراضی در طول ۴۵ سال به تحلیل تغییرات ساحل ماسه ای و انطباق آن در ساحل موردمطالعه در قالب سلول های ساحلی پرداخته شده است. برای این منظور با استفاده از نرم افزارهای SAGA و ENVI داده های کاربری اراضی سال های ۱۹۷۵ و ۲۰۲۰ و سپس با نرم افزار IDRISI تغییرات کاربری اراضی استخراج شدند. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که ۹ /۶۸ کیلومتر از بازه ساحلی موردمطالعه، سواحل ناپایداری بوده اند که بیشترین نواحی ساحلی فرسایش از نوع انسانی (تغییرات کاربری اراضی) داشته اند، که شامل سلول های ۱۰ و ۳ می باشند. همچنین فرسایش سلول های ناپایدار ۵، ۶ و ۱ از نوع فرسایش طبیعی (تغییرات ائوستاتیک دریا) و فرسایش سلول های ناپایدار ۹ و ۲ از نوع فرسایش طبیعی – انسانی می باشند. ۲۴ کیلومتر باقیمانده بازه ساحلی موردمطالعه، سواحل پایداری بوده اند. در این میان، بیشترین بخش های ساحلی، فرسایش از نوع طبیعی (تغییرات ائوستاتیک دریا) داشته اند. این بخش ها عمدتا دو سلول ۷ و ۸ را دربر می گیرند. همین طور سلول ۴ نیز در گروه سواحل پایدار با فرسایش از نوع طبیعی – انسانی قرار می گیرد.

پایداری ساحلی, سلول ساحلی, انطباق خط ساحلی, کرانه غربی خزر