هوشنگ پورکاسب - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدچمران اهواز
بهرام علیزاده - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدچمران اهواز مرکز پژ
علیرضا زراسوندی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدچمران اهواز
سیدمنصور طاهری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهیدچمران اهواز

در این مطالعه سازند پابده به عنوان سنگ میزبان معدن بیتومین مله پنجاب با استفاده از دادههای پیرولیز راک ایول 6 و تعدادی از دادههای عناصر ردیاب (elements Trace) مورد ارزیابی ژئوشیمیایی قرار گرفت. بر اساس نمودار تغییرات شاخص هیدروژن در برابر Tmax، کروژن نمونههای شیلی از نوع II و نمونههای مارنی دارای کروژن نوع III میباشند. نمودار تغییرات پارامتر شاخص هیدروژن (HI) در برابر تغییرات کل مواد آلی (TOC) نشانگر پیشروی دریا در زمان نهشته شدن رسوبات شیلی و محیط عمیق برای آنها میباشد. همچنین این نمودار بیانگر محیط کمعمق به هنگام پسروی دریا برای نمونههای مارنی میباشد. ترسیم نمودار V/(V+Ni) در مقابل Ni/Co نیز بیانگر محیط احیایی برای نمونههای شیلی و محیط اکسیدان برای مارنها میباشد. نمودار تغییرات پارامتر ترکیبی پتانسیل زایش (S1+S2) در برابر TOC و همچنین نمودار HI در برابر TOC نشان میدهند که لیتولوژی شیلی از لحاظ پتانسیل هیدروکربورزایی در محدودهی خوب تا عالی قرار میگیرد در حالیکه لیتولوژی مارنی پتانسیل زایشی ضعیفی را نشان میدهد. بنابراین با توجه به مقادیر بالای ،TOC شرایط مناسب برای حفظ مادهی آلی و همچنین توان زایشی بالای نمونههای شیلی، لیتولوژی شیلی را میتوان بهعنوان سنگ منشآ بیتومین موجود در منطقه در نظر گرفت.

بیتومین، پابده، پیرولیز راک-ایول، عناصر ردیاب