فاطمه طباطبایی - عضو هیات علمی و مدیر گروه عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران

مدارا در فرهنگ مفاهیم سیاسی  به معنای تسامح، دیگرپذیری، پذیرش امر غیر قابل قبول و نیز نوعی رواداری و عدم تداخل و تقابل  با آرا، عقاید، نگرش، رفتار و ... دیگران علی رغم عدم پذیرش  و مقبولیت آنهاست. از این رو تعریفی سلبی  است  و نتیجه آن  تحمل دیگران و مدارا کردن با آموزه ها و باورهای افراد و مسلک های مختلف اجتماعی و دینی است و از منظر درون دینی  نیز فضیلتی اخلاقی است که  به گونه فردی و اجتماعی مطرح می شود. رفتاری مهربانانه و هدایتگرانه با خود به منظور انقیاد نفس  و نیز هدایت افراد برای ساختن جامعه انسانی و متعالی است بدین ترتیب مدارا هم موجب شکوفایی انسانیت انسان و  هم عامل تحقق جامعه انسانی می گردد.  بدیهی است  اتصاف به این صفت اخلاقی عرفانی و اجرای درست و  معقول آن نیازمند سلوک علمی و عملی است. نگارنده در این پژوهش به تبیین مولفه ها، مبانی، ضرورت و  تاثیر آن در تعالی فرد و  جامعه متعالی با رویکردی به اندیشه عرفانی و سیره امام خمینی می پردازد.

تسامح, فضیلت, سیاست, اخلاق, سلوک