سیدحسین صفایی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران، استاد بازنشسته دانشگاه تهران
زینب خیریه - دانش آموخته دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی و اندیشه امام خمینی از پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.

نفقه زوجه غایب مفقودالاثر ازجمله حقوق غیرمالی زوجه محسوب می شود که تاثیر فراوانی در ادامه زندگی زناشویی دارد و عدم تامین آن باعث بروز مشکلاتی در بستر خانواده و اجتماع می­گردد. براساس نظر مشهور فقهای امامیه اگر از غایب خبری باشد یا اینکه ولی­ای داشته باشد که نفقه او را بپردازد، زوجه باید صبر کند، اما اگر خبری از غایب نمی­رسد یا اینکه ولی­ای ندارد که نفقه زوجه او را بپردازد، زن می­تواند به حاکم رجوع کند و چهار سال صبر نماید تا اینکه همسرش پیدا شود. همچنین در صورتی که فرد متبرعی به زوجه انفاق کند، وی حق درخواست انحلال نکاح را ندارد، بلکه باید وضعیت موجود را تحمل کند تا وضعیت همسرش روشن شود. امام خمینی به پیروی از مشهور فقهای امامیه قائل به این قول می­باشند. گرچه بعضی از فقهای معاصر مانند طباطبایی یزدی قائلند که اگر همسر غایب به جهت مانعی نتواند عملیات جستجو از غایب را به عمل بیاورد و کسی هم نباشد که نفقه او را تادیه نماید می­تواند از حاکم درخواست طلاق کند. در این صورت بعید نیست که حاکم او را طلاق دهد. قانون مدنی و قانون امور حسبی نفقه زوجه غایب را به عهده امینی می­داند که نگهداری و اداره اموال غایب را به عهده دارد. حکم نفقه زوجه­ای را که توسط حاکم طلاق داده می­شود می­توان باتوجه مواد قانونی دیگر (مواد ۱۱۰۹، ۱۱۵۶) به دست آورد. در این نوشتار با پای­بندی به اصول و مبانی فقهی و حقوقی و مطالعه دیدگاه فقها و قانون درصدد دستیابی به احکام جدید و مناسبی درباره نفقه زوجه غایب می­باشیم.

نفقه, زوجه, متبرع, غایب, مفقودالاثر