محمدعلی فلاحی - دانشیار دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی خداپرست مشهدی - استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
مصطفی سلیمی فر - دانشیار دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
امین حق نژاد - دانشجوی دوره دکتری اقتصاد دانشگاه اصفهان

در این مقاله آثار متقابل و ارتباط علی میان مخارج مصرفی دولت و تولید ناخالص داخلی غیر نفتی را برای ۹ کشور منتخب عضو اوپک طی دوره ­ی ۲۰۰۶-۱۹۷۰ بررسی شده است.  برای اجتناب از مساله­ ی تورش متغیرهای حذف شده، سه متغیر کنترل؛ تورم، درجه ­ی باز بودن اقتصاد و درآمدهای نفتی در یک چارچوب چند متغیره به کار گرفته شده­ اند.  با استفاده از روش ­های اقتصادسنجی مشتمل بر آزمون هم ­انباشتگی پانلی، و روش تعمیم یافته­ی گشتاورها شواهد مستحکمی دال بر علیت دو طرفه­ ی مثبت میان رشد اقتصادی و اندازه ­ی دولت در کوتاه مدت وجود داشته است.  در بلندمدت علیت یک طرفه ­ی مثبت از رشد اقتصادی به اندازه ­ی دولت وجود داشته است.  نتایج علیت قوی، نتایج علیت کوتاه مدت را تایید کرده است.  بر اساس این یافته ­ها، هم قانون واگنر و هم دیدگاه کینز حمایت شده است.  همچنین تورم و درآمدهای نفتی آثار منفی و معنی داری بر رشد اقتصادی غیر نفتی داشته است.  تاثیر درجه ­ی باز بودن اقتصاد بر رشد اقتصادی از نظر آماری بی­ معنی بوده است.  بر اساس برخی از  یافته­ های تحقیق، تورم و درجه­ ی باز بودن اقتصاد آثار منفی و معنی­داری بر اندازه دولت داشته است.  در صورتی ­که یک تاثیر مثبت و معنی دار برای درآمدهای نفتی یافت شده است. طبقه بندی JEL: C۳۳ ،H۱۱ ،O۴۰

اندازه ی دولت, رشد اقتصادی, هم انباشتگی, داده های پانل, علیت گرنجری