مهدی تقوی - استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
مرتضی محمدی - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

در این مقاله پولی بودن نوسانات نرخ ارز و ترازپرداخت ­ها در اقتصاد ایران بررسی می ­شود که به رهیافت پولی  مرسوم است؛ آگاهی از این مساله برای سیاست گذار پولی هم از لحاظ تاثیر  متقابل متغیرهای اقتصاد کلان بر بخش خارجی و هم از لحاظ تاثیر سیاست­های پولی و ارزی بر بخش خارجی حائز اهمیت است.  در این راستا به منظور بررسی اعتبار فرضیه­ ی مذکور در اقتصاد ایران با توجه به اینکه در طول دوره ­ی طولانی در کشورمان نرخ ­های ارز رسمی و غیر رسمی با اختلاف معنی داری از یکدیگر وجود داشته­ اند و همچنین با توجه به تاثیر متقابل بازار رسمی و غیر رسمی ارز بر یکدیگر، از یک مدل متناسب با نظام های ارز دوگانه استفاده می ­شود و فرضیه ­ی پولی بودن نرخ ارز و ترازپراخت­ ها به طور همزمان با استفاده از یک سیستم معادلات همزمان آزمون می شوند.  نتایج این آزمون ها نشان می دهد رهیافت پولی نرخ ارز اگر چه درستی علامت ضرایب و معنی داری آنها را از لحاظ آماری رد نمی ­کند ولی به دلیل ارضاء نکردن محدودیت ضرایب مدل پولی از اعتبار قوی برخوردار نیست.  در حالیکه رهیافت پولی ترازپرداخت ها از اعتبار قابل قبولی برخوردار است.

رهیافت پولی, نرخ ارز, ترازپرداخت ها, نظام دوگانه ارزی, معادلات همزمان