ملیحه روزبهانی - دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
حسن جمشیدیان - مرکز تحقیقات انتقال خون موسسه عالی آموزشی و پژوهشی طب انتقال خون و پایگاه منطقه ای انتقال خون اصفهان
اسماعیل محمودی - مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
اصغر عرشی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد نجف آباد دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده سابقه و هدف رگ زایی به تشکیل عروق خونی جدید از عروق موجود اطلاق می شود. رگ زایی یک رویداد مهم در انواع فرآیندهای فیزیولوژیکی مانند رشد جنین، چرخه ماهیانه، تولید مثل و ترمیم زخم است. هم چنین در تعدادی از فرآیندهای پاتولوژیکی مانند تومور، بیماری چشم، رتینوپاتی، نفروپاتی دیابتی و چاقی دارای نقش مرکزی است. رگ زایی توسط ترکیبی از عوامل رشد و محرک های رگ زایی هدایت و توسط گروهی به همان اندازه متنوع از مهارکننده های رگ زایی، تعدیل می شود. مواد و روش ها به دلیل اهمیت فرآیند رگ زایی در ایجاد بیماری های وابسته به آن، در این مقاله مروری به بررسی ابعاد مختلف فرآیند رگ زایی و مکانیسم ها و عوامل مربوط به آن و هم چنین مطالعه های پیرامون آن ها که بالغ بر ۵۰ مقاله می باشد، پرداخته شده است. برای جستجوی مقاله ها از پایگاه های خارجی و داخلی مورد اطمینان نظیر NCBI و SID استفاده شد. یافته ها بر اساس کارهای اخیر از چندین آزمایشگاه، واضح است که فرآیندهای رگ زایی و بیماری های مرتبط با ایجاد رگ، نه تنها نتیجه تولید نامحدود فرم های طبیعی و غیر طبیعی از واسطه های محرک رگ زایی است بلکه نتیجه کمبود نسبی مولکول های مهارکننده رگ زایی نیز می باشد. به طور کلی، این فرآیند تحت تاثیر عوامل مختلف بوده و دربرگیرنده یک سری رخدادهای سلولی از قبیل مهاجرت، تکثیر و تمایز سلول های اندوتلیال و در نهایت تشکیل عروق، بلوغ و بازسازی نهایی آن ها است. نتیجه گیری فاکتور کلیدی و موثر در تکثیر و مهاجرت سلول های اندوتلیال که اساس تشکیل هر رگ جدیدی می باشد، فاکتور رشد اندوتلیوم عروقی است. رگ زایی درمانی شامل مهار رگ زایی غیر طبیعی در مواردی مثل تومورها و تحریک رگ زایی در بیماری های ایسکمی مثل ایسکمیک قلبی و یا بیماری های عروق محیطی است.

Key words: Pathology, VEGF, Blood Vessels, پاتولوژی, فاکتور رشد اندوتلیوم عروقی, رگ های خونی