مینو احمد ی نژاد - مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران
علی رجبی
داوود بشاش
سیما ذوالفقاری انارکی
کامران عطاردی
سید محمدرضا طباطبایی
سیده لادن مرتاض
سمیه رن بلوچ
صدیقه امینی کافی آباد
حسن ابوالقاسمی

چکیده سابقه و هدف کمبود آنتی ترومبین(AT)، پروتئین (PC) C و پروتئین (PS) S و نیز مقاومت به پروتئین C فعال (APC-R) از مهم ترین علل ارثی ترومبوآمبولی سیاهرگی(VTE) هستند. با توجه به کمبود مطالعه ها درخصوص شیوع نقایص پروتئین های ضد انعقادی طبیعی در بیماران مبتلا به ترومبوز در ایران، هدف از این پژوهش بررسی فراوانی اختلالات عوامل یاد شده در گروهی از بیماران ایرانی مبتلا به VTE بود. مواد و روش ها پژوهش از نوع توصیفی و گذشته نگر بود. نمونه گیری به روش آسان از ۷۴۳ بیمار با نشانه های VTE مراجعه کننده به آزمایشگاه مرجع انعقاد سازمان انتقال خون ایران طی سال های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ انجام شد. پس از حذف بیماران با تاریخچه ترومبوفیلی اکتسابی، فعالیت AT ، PC ، PS و APC-R در ۴۰۴ بیمار بررسی شد. مقایسه نتایج این پژوهش با پژوهش های دیگر جوامع با آزمون Z انجام شد. یافته ها ۳۶۹ بیمار(۳/۹۱%) مبتلا به DVT ، ۶۳ بیمار(۶/۱۵%) آمبولی ریوی و ۹ بیمار(۲/۲%) به ترومبوز در دیگر نواحی بدن بودند. در ۳۹ بیمار(۶/۹%) دو نوع ترومبوز به طور هم زمان وجود داشت. کمبود PS در ۹۲ بیمار(۸/۲۲%)، APC-R در ۴۴ بیمار(۹/۱۰%)، کمبود PC در ۲۷ بیمار(۷/۶%)، کمبود AT در ۲۱ بیمار(۲/۵%) و کمبودهای مرکب در ۳۶ بیمار(۹/۸%) یافت گردید. نتیجه گیری کمبود PS و پس از آن APC-R شایع ترین نقایص ارثی در بیماران مورد مطالعه بودند. یافته های این پژوهش هم خوانی بیشتری با پژوهش های انجام شده در کشورهای آسیایی نسبت به مطالعه های اروپایی آمریکایی داشت. مطالعه های جامع تری جهت اثبات فراوانی بالای کمبود پروتئین S در جامعه بیماران ایرانی لازم است.

Venous thromboembolism, Deep venous Thrombosis, Pulmonary embolism, Antithrombin, Protein C, Protein S, Activated Protein C Resistance, ترومبوآمبولی سیاهرگی, ترومبوز سیاهرگ عمقی, آمبولی ریوی, آنتی ترومبین, پروتئین C, پروتئین S, مقاومت به پروتئین C فعال