محمد دخیلی
علیرض خسروی
تقی زهرایی صالحی
علیرضا باهنر
اصغر زارعی

به منظور جداسازی و شناسایی قارچهای توکسین زا و غیر توکسین زای جیره های غذایی مورد استفاده در گاوداریهای استان قم تعداد سی و دو نمونه جیره غذایی از قبیل ذزت ، جو ،سیلو و کنیتانتره بر اساس تکنیک های استاندارد و آزمایشگاهی پس از آماده سازی نمونه ها بر روی محیط های سابور وگلوکز آکار حاوی کلرامفنیکل ، پوتیتو گلوکز آکار ،چابکس داکس آکار و رز بنگال به دو روش خطی و تلقیحی کشت داده شدند.نتایج بدست آمده نشان میدهد گونه های آسپرژیلوس (۴۷/۶ درصد) پنی سیلیوم (۱۴ درصد) کلادوسپوریوم (۱/۴ درصد) و مخمرها (۱۵ درصد) به ترتیب فراوانترین قارچهای جدا شده از جیره های تحت آزمایش بودند. بیشترین تعداد کلنی ها توسط قارچ آسپرژیلوس فلاووس در نان خشک مورد مصرف دامها مشاهده گردید. گونه های جنس آسپرژیلوس عبارت بودند از آسپرژیلوس فلاووس (۴۸ درصد) آسپرژیلوس فومیگاتوس (۲۳ درصد) آسپرژیلوس نیجر (۱۸ درصد) و گونه های شناسایی نشده آسپرژیلوس (۱۱ درصد). براساس آزمون های آماری اختلاف معنی داری بین فراوانی گونه های آسپرژیلوس جدا شده با قارچ های دیگر مشاهده گردید (P<۰.۰۵). همچنین اختلاف معنی داری بین جداسازی توکسین زای احتمالی و غیر توکسین مشاهده گردید بدین معنی که گونه های توکسین زا حضور معنی داری (P<۰.۰۰۱)  را در این بررسی نشان میدهند. با توجه به حضور قارچ های توکسین زا در جیره های غذایی تحت مطالعه ، باید برنامه ریزی مدونی برای شناسایی قارچ های موجود در جیره های مختلف دامی در مراکز تولید نمود تا پس از شناسایی قارچ های توکسین زا و توکسین های حاصله برنامه و دستورالعمل هایی را جهت کنترل قارچ های مذکور در جیره ها تدوین نمود.

جیره, آسپرژیلوس, پنی سیلیوم, مایکوتوکسین