الهام قهرمان - ۱ - کارشناسی ارشد فیزیولوژی جانوری، گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
اکرم عیدی - استاد فیزیولوژی، گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
پژمان مرتضوی - دانشیار پاتولوژی، گروه پاتولوژی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران
شهربانو عریان - استاد فیزیولوژی، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

خرفه یک علف هرز با گستره پراکنده­ای است و در طب سنتی در بسیاری از کشورها به عنوان داروی مدر، ضد سرطان، ضد عفونی کننده و ضد اسپاسم استفاده می­شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش محافظتی عصاره اتانولی خرفه بر آسیب بافت بیضه­ای ناشی از تیمار کلرید کادمیوم با اندازه­گیری آنزیم­های آنتی­اکسیدانی در موش های صحرایی نر بالغ نژاد ویستار انجام شد.تعداد ۶۰ سر موش­های صحرایی نر به طور تصادفی به ۱۰ گروه تقسیم شدند: گروه کنترل سالم، گروه­های دریافت کننده عصاره خرفه (۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه به طور خوراکی)، گروه کنترل آسیب بیضه­ای (دریافت کلرید کادمیوم به میزان ۳ میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه به طور خوراکی)، گروه­های دریافت کننده عصاره خرفه (۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه به طور خوراکی) همراه با کلرید کادمیوم. بعد از ۲۸ روز تیمار، موش­ها به آسانی کشته شدند و بیضه­های آن­ها خارج گردید و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدانی و میزان پراکسیداسیون لیپیدی بافت بیضه موش­ها اندازه­گیری شد. کلرید کادمیوم باعث کاهش معنی­داری در میزان فعالیت آنزیم­های گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و افزایش سطح مالون دی آلدئید بیضه شد (۰۰۱/۰ p<). تیمار عصاره خرفه در دوزهای ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی­گرم بر کیلوگرم وزن بدن باعث افزایش معنی­داری در میزان فعالیت آنزیم­های گلوتاتیون پراکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و افزایش سطح مالون دی آلدئید گردید (۰۰۱/۰ p<). مطالعه حاضر نشان داد عصاره خرفه احتمالا از طریق افزایش فعالیت آنتی­اکسیدانی، بیضه موش­های صحرایی را از آسیب ناشی از کلرید کادمیوم محافظت می­کند.

خرفه, ناباروری, کادمیوم, موش صحرایی