مسعود وفاداری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی شیمی، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران
سمیه طورانی - استادیار، گروه مهندسی شیمی، واحد ماهشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ماهشهر، ایران

بدون شک فرایند لجن فعال یکی از متداول ترین روش های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب است. از جمله شایع ترین مشکلات سیستم های فرایند لجن فعال، حجیم شدن لجن (بالکینگ) است، که بیش از ۵۰ درصد تصفیه خانه های فاضلاب به روش لجن فعال در سراسر جهان دائما و یا گهگاه با این مشکل مواجه هستند. در این حالت چگالی نسبی لخته ها کم بوده، باعث ته نشینی نامناسب در حوضچه های ثانویه می شود و باعث مشکلاتی مانند کاهش بازده تصفیه، تحمیل هزینه های اضافی در تصفیه و دفع لجن مازاد فعال می شود. در این پژوهش که در مقیاس آزمایشگاهی (پایلوت) در واحد تصفیه خانه شرکت پتروشیمی شهید تندگویان انجام شد، به بررسی عوامل موثر بر ایجاد بالکینگ، که شامل پارامترهای فرایندی مانند تنظیم نسبت خوراک ورودی به میکروارگانیسم، غلظت میکروارگانیسم، تامین میزان مواد مغذی نیتروژن و فسفر، اکسیژن محلول، دما، pH و کمک منعقدکننده پلی الکترولیت کاتیونی برای بهبود میزان ته نشینی لجن فعال پرداخته شد. پارامترهای بهینه در میزان ته نشینی به ترتیب F/M برابر با ۳۵/۰، MLSS در محدوده ۲۵۰۰ تا ppm ۳۰۰۰، مواد مغذی نیتروژن و فسفر نسبت به میزان آلودگی (COD/N/P) در محدوده۱/۴/۱۰۰ تا ۱/۵/۱۰۰، DO از ۲ تا mg/L ۳، دمای ۲۵ تا ۳۵ درجه سلسیوس، pH معادل ۵/۸ و در میزان دوز TSS/L، mg/gr ۸/۴ از کمک ماده منعقدکننده پلی الکترولیتی در مدت زمان ۱۸۰ دقیقه بود. به طورکلی می توان نتیجه گرفت که با تنظیم پارامترهای فرایندی در محدوده اشاره شده می توان میزان SVI را در محدوده مطلوب نزدیک بهmg/L ۱۵۰ کنترل کرد.

لجن فعال, بالکینگ, SVI, غلظت میکروارگانیسم