اکبر خرسندی یامچی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
عباس عباس پور - استاد گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
سعید غیاثی ندوشن - دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
رضا محمدی - دانشیار دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

هدف: هدف پژوهش، بررسی و تحلیل برنامه­ها و اقدام­های مربوط به نظام دانشگاه­های تراز جهانی به­صورت مطالعه تطبیقی بود.روش پژوهش: ماهیت و نوع مطالعه بررسی تطبیقی است که براساس رویکرد، کیفی؛ بر اساس هدف، کاربردی؛ براساس شیوه بررسی توصیفی-تحلیلی (اسنادی) بوده و برای این منظور کتب، پیشینه مطالعاتی و پژوهش­های صورت گرفته و اسناد و مدارک موجود پیرامون دانشگاه تراز جهانی در کشورهای چین، ژاپن، سنگاپور، دانمارک، تایوان، هنک کنگ، کره جنوبی، کانادا، سوئد، آلمان، فرانسه، اسپانیا، روسیه، آمریکا مورد مطالعه، بررسی و تحلیل قرار گرفته است. انتخاب کشورها براساس نمونه­گیری هدفمند و با هدف دستیابی به بیشترین اطلاعات صورت گرفت و دلیل انتخاب این کشورها برخورداری از نظام آموزشی پیشرفته و داشتن تجربه قابل بررسی در این حوزه، و امکان دسترسی به مدارک و اسناد کشورهای مذکور در این حوزه نیز وجود داشت. جهت تنظیم تحلیل داده­ها، از روش سه مرحله­ای تلخیص داده­ها، عرضه داده­ها و نتیجه­گیری و برای تحلیل اسناد از روش تحلیل محتوا به شیوع مقوله­بندی استفاده شد.یافته ها: یافته­های پژوهش نشان داد اقدام­های مربوط به ایجاد دانشگاه تراز جهانی در اغلب کشورها، شامل حمایت­های مالی و سرمایه­گذاری در دانشگاه­های برتر و متمرکز بر حوزه­های پژوهش، بهبود و تعالی پژوهشی، تعالی آموزشی و بین­المللی­شدن دانشگاه و در برخی از کشورها نیز تحول مدیریتی مانند استقبال مسئولین دولتی و دانشگاهی از مدل نوظهور دانشگاهی و قرار دادن آن به عنوان یکی از مهم­ترین سیاست­گذاری­ها در حوزه نظام دانشگاهی است. همچنین در برخی از کشورها به نوسازی و بازسازی زیرساخت­های آموزشی و پژوهشی دانشگاه­ها و موسسات آموزش عالی تاکید شده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می­توان اذعان داشت که توافق و تفاوت در اقدام­های صورت گرفته برای ایجاد و توسعه دانشگاه تراز جهانی وجود دارد که با بهره­گیری از این تفاوت­ها و شباهت­ها، نظام آموزش عالی ایران با توجه به شرایط و اقتضائات خود می­تواند به انتخاب اقدام­های و مولفه­های مناسب و نیز تدوین برنامه­های راهبردی جهت نیل به دانشگاه تراز جهانی بپردازد.

دانشگاه تراز جهانی, تعالی پژوهشی, بررسی تطبیقی, تعالی دانشگاهی