رحیم هاشم پور - دانشیارگروه برنامه ریزی شهری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
محمد کمرروستا - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
طه عارف نیا - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس تهران

مسکن از مهمترین نیازهای انسانی پس موضوع خوراک و پوشاک است که عمده ترین بخش سبد خانوار و نیز ارزشمندترین دارایی اکثر خانوادههای ایرانی را تشکیل میدهد. مسکن بهعنوان بخشی مجزا و حائز اهمیت در برنامه های توسعه عمرانی قبل از انقلاب و برنامه های توسعه ای بعد از انقلاب از ابتدا تاکنون مورد توجه بوده است. ولی علی رغم برنامه هایی که در دهه های گذشته صورت گرفت؛ متولیان امر نتوانسته اند پاسخ مناسبی به نیازها و انتظارات مردم بدهند. مصادیق آن را میتوان در مساکن خالی از سکنه و قیمت بالای مسکن در کشور مشاهده نمود. در این مقاله باهدف بررسی چرایی عدم موفقیت برنامه ریزی مسکن در برآورده کردن انتظارات پیشبینی شده؛ با تبیین الگوی مسکن قابل استطاعت به عنوان مسکن مقرون به صرفه و بیان معیارها و ویژگیهای آن؛ فارغ از بحث کمی، سعی در پاسخ به دلایل عدم موفقیت برنامه ریزی مسکن خواهیم داشت. برای دستیابی به این امر به بررسی شاخصه های مسکن قابل استطاعت در تجارب کشورهای مختلف از جمله انگلستان، استرالیا، امریکا و هند پرداخته ایم. روش مورداستفاده در این پژوهش تحلیل کیفی، فرا تحلیل است که با استفاده از آن به بررسی دادهها و مطالب موجود پرداخته میشود . در کشورهای درحال توسعه مانند ایران به دلیل رشد سریع جمعیت و شهرنشینی، مهاجرتهای داخلی، فقدان منابع مالی کافی و مهمتر از همه نبود خط مشی، سیاستگذاری و برنامه های مناسب در خصوص زمین و مسکن این مشکل به صورت حاد و بحرانی درآمده است و نشان میدهد مشکل مسکن در شهرهای ایران کمبود مسکن نیست بلکه موضوع اصلی بد مسکنی است که میتوان برای رفع آن به معیارها و شاخصه های مسکن قابل استطاعت توجه نمود تا به عنوان راه حلی برای خروج کشور از معضل فوق الذکر ارائه نمود.

مسکن، استطاعت پذیری، پایداری، ایران، سکونت