حامد مضطرزاده - استادیار گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز

مقوله ادراک به عنوان یکی از پیچیده ترین راه های شناخت فضا مطرح می گردد. عدم ادراک صحیح محیط یادگیری موجب کاهش میزان عملکرد و موفقیت تحصیلی دانش پذیران می گردد. شکوفایی و توسعه نظام آموزشی کارآمد در گرو توجه به ویژگی های متفاوت افراد است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رشته تحصیلی و ادراک فضای معماری میان دو گروه از دانشجویان معماری و تربیت بدنی در محیط دانشکده و شناسایی و ارزش گذاری شاخصه های موثر بر آن است. پژوهش حاضر با به کار گیری ترکیبی از روش های کمی و کیفی در دو بخش تنظیم شده است. در گام نخست با استفاده از منابع کتابخانه ای، مولفه های موثر در ادراک فضای معماری استخراج شده و به روش دلفی پرسشنامه ای جهت سنجش ابعاد احساسی، شناختی، تفسیری و ارزش گذاری ادراک تنظیم گردید. سپس با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، T تک نمونه ای و تحلیل عاملی تاییدی داده های بدست آمده در نرم افزار لیزرل و SPSS۲۵ تجزیه و تحلیل شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تفاوت معناداری میان دانشجویان معماری و تربیت بدنی در ادراک فضا در سطوح شناختی و تفسیری وجود دارد. در حالی که دانشجویان معماری با تفکر در محرک های محیطی به ساماندهی اطلاعات ورودی فضا در ذهن خود می پردازند، دانشجویان تربیت بدنی به خاطرات و اندوخته های قبلی خود برای تفسیر محیط تکیه می کنند. سطوح احساسی و ارزش گذاری برای هر دو گروه در اولویت های سوم و چهارم قرار دارند. همچنین یافته ها نشان می دهند که دانشجویان رشته معماری شاخصه «مقیاس و تناسب» و دانشجویان رشته تربیت بدنی شاخصه «محصوریت» را به عنوان مهم ترین مولفه در ادراک فضای معماری گزارش کرده اند.

ادراک، محیط یادگیری، رشته تحصیلی.