خدیجه سفیری - دانشگاه الزهرا
فاطمه مدیری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

اوقات فراغت عرصه ای است که افراد بدون دغدغه و تنش می توانند ارزش ها و علایق خود را نمایان ساخته، قدرت و مقاومت خویش را به نمایش بگذارند و به عنوان نماینده ای از طبقه اجتماعی خود اجرای نقش کنند. لیکن در این زمینه برخی معتقدند جنسیت به مثابه عاملی فراطبقاتی عمل می کند و موجبات تفاوت و ایجاد نابرابری میان زنان و مردان را فراهم می آورد و بدین سان موجب می گردد، اوقات فراغت زنان، مبهم، اندک و منقطع باشد، بیش تر در خانه سپری شود و آمیخته با فعالیت های خانگی و مادری باشد. مقاله حاضر بر جنسیت به عنوان یکی از تقسیمات اجتماعی که به نابرابری منتهی می شود متمرکز بوده و بر این اساس به بررسی جنسیت به عنوان عاملی در تبیین تفاوت های اوقات فراغت پرداخته است. تحقیق به روش اسنادی و با استفاده از ۴۳ مقاله علمی پژوهشی و پایان نامه، به شیوه فراتحلیل، این موضوع را مورد بررسی قرار داده، در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای spss و Comprehensive Meta analysis بهره برده و با استناد به یافته های توصیفی و همچنین ترکیب کمی نتایج پژوهش های مورد مطالعه در فراتحلیل، به نتایج ذیل دست یافته است: ۱. میزان اوقات فراغت و نحوه گذران آن متاثر از جنسیت است و این موضوع در نحوه گذران اوقات فراغت به شدت محسوس است. ۲. میزان اوقات فراغت در مردان بیش از زنان است ۳. اولویت های فراغتی در مردان و زنان متفاوت است؛ به گونه ای که در گذران اوقات فراغت زنان، فراغت های معطوف به خانواده بیش تر مشاهده می شود و بالاترین اولویت برای ایشان، بودن در خانه است و در مردان، فراغت های حرکتی به ویژه ورزش از اولویت بالاتری برخوردارند و همچنین فراغت های هدفمند نیز در ایشان بیش تر است. ۴. رضایت زنان در زمینه اوقات فراغت از مردان کم تر است.

فراتحلیل, اوقات فراغت, جنسیت, نابرابری